shkarko - Syri 3

69 Ideogjuha e letërsive të vjetra
natyrshme që secili shkrimtar, sot, t’u dalë zot veprave të veta.
Duke i mbrojtur ato vepra, shkrimtari e mbron vetveten,
njëkohësisht mbron edhe kohën e shkrimeve ideokomuniste.
Në këto libra s’ është arti për ta mbrojtur por është politika, që
zbulon deklarimin e doemosdoshëm të shkrimtarit, historianit,
intelektualit .... Tash në kohën e shpalljes së demokracisë
shkrimtari po detyrohet, për shkaqe mbrojtëse, ta stisë
biografinë e vet të dytë, për ta mohuar biografinë e parë
politike, të kohës së monizmit. Sipas këtij shembulli na ka
kapërthye mania e shpifjeve biografike.
Eksperimenti sockomunist s’e ka kursye askënd:
viktimat, në emër të popullit, e kanë denoncuar njëra-tjetrën
deri tek zhbërja fizike. Ideologjia bënte çdo gjë të ndodhte në
emër të popullit, pikërisht të një populli pa biografi. Nga gjithë
ky popull pa biografi pesëdhjetëvjeçare, sot shkrimtarët donë
të ringjallen me ndihmën e muzeumeve biografike. Nëpërmes
stisjeve krejtësisht të paqëna, tash njerëzit vetshpallen:
disidentë, të persekutuar, të burgosur politikë, azilantë,
refugjatë... . Të gjithë nguten të ikin nga populli i pabiografi.
Qëllimi është më shumë se dëshprues: i magjepsuri i
atëhershëm politik tash dëshiron më çdo kusht t’ ia tregojë
rrugën e demokracisë popullit të humbur. Kjo nuk është vetëm
çështje morale por është shumë materiale, më konkrete -
shumë më fizike. Ai që ishte i magjepsur politikisht në kohën
sockomuniste, ose që i ka takuar “gjendjes së tretë”
psikopolitike, sot pavetëdijshëm, e shpesh edhe vetëdijshëm,
bëhet pengesë fizike duke u orvatur ta shpëtojë veten nga
gjendja e mëparshme politike. Andaj sot tek ne, si edhe në të
gjitha vendet e kontaminuara nga sockomunizmi, mjetet
gjuhësore, tipologjike, psiqike, dalin aq të vjetëruara sa edhe
armët e vëngjilluara të Don Kishotit. Të gjithë këta faktorë
gjuhësorë doemosdo kërkojnë ristrukturim, së pakut
krahasues, me atë të demokracive perëndimore. Mbase
ndonjëherë do t’ i arrijmë të mirat materiale, por me këtë
shpejtësi s’ do të arrijmë ta bëjmë popullin, lexuesin,