shkarko - Syri 3

Arti shtetëror i letërsive të verbëra
336
Cilës fjalë i kanë besuar këta njerëz atëherë, e cilës
fjalë mund t’i besojnë sot? Edhe njëherë le të na ndihmojë
guximi i Shën Palit: “Në kje se Krishti s’asht ngjallë, feja e jonë
asht e kotë.” Nëse Fjala shqipe s’do të ngjallet - nëse
Tipologjia e letërsisë shqipe s’do të ngjallet, demokracia e
shqiptarëve do të jetë krejtësisht e kotë.
A do të ngjallen ata që besuan në sockomunizëm:
“Torturat janë të tmerrshme: si është e mundur një gjë e tillë?
Po atëherë ku është e vërteta. Ku është Partia?” (A. London
“Pranimi”). Pas aq torturash të përjetuara në burgë, besimi
metabolik në komunizëm, Artur Londonin e shpie deri tek
pyetja rezignuese për keqpërdoruesit, por jo për udhëheqësin
e Partisë: “Por ju, si komunistë, e dini fort mirë se gënjeshtrat
s’mund të jenë bazë mbi të cilën mund të ndërtohet shoqëria”.
Përkundër kësaj, komunizmi do të thotë ndershmëri, vërtetësi,
sinqeritet. Humaniteti socialist s’ka asgjë të përbashkët me atë
që ndodh këtu!” (A. London “Pranimi”). Ky njeri kishte berë
dhjetra vite në burgjet e komunizmit por ende beson se ky ka
qenë vetem një gabim akcidental.
Kjo tregon deri ku mund të shkojë lajthimi i njeriut:
“Racionalisti Henry, synon arritjen e ndihmës së të
doemosdoshmës, sepse ky përvetësim kërkon sacrificum
intellectus - flijim ose mohim të mënyrës së të të menduarit.
Viktima e tillë është e pashmangëshme... “
Cila fjalë e gjuhës shqipe dhe cili protagonist i letërsisë
shqipe do t’i shërbenin kësaj viktime, kësaj anime që
“qëndron” në tekstin e ëndrrës. I vdekuri nuk flet - atij s’i duhet
më fjala. Ai s’mund ta ndryshojë fjalën. Disidenti i komunizmit
është bindës aq sa edhe lugati...!
Le ta mbyllim me diskursin aq të guximshëm të Shën
Palit: “në kje se krishti s’asht ngjallë, feja jonë asht e
kotë.”
Nëse fjala shqipe nuk ngjallet, demokracia
shqiptare do të jetë krejtsisht e kotë.