Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W SREDNIOWIECZU 1501zachodniego, mi~dzy innymi i Polska, podzielony zosta1 na okr~gikwestarskie przydzielone poszczeg6lnym klasztorom. _ Okr~gi testanowily zarazem teren dzialania danej grupy. W zakonach. zebraczychkrystalizuje si~ bowiem instytucjonalnie niejako, narastajqcepowoli w XI-XII stuleciu przekonanie, ze prawdziwe zyciechrzescijanskie nawiCjzujCjce do tradycji apostolskiej nie polega tylkona zachowywaniu wsp6lnoty i liturgii, ale wyrazae si~ ma nadtoW nauczaniu lndzi "slowem i przykladem", w apostolacie. Genezai rozw6j zakon6w zebraczych w pierwszych dziesiqtkach lat XIIIwieku lqczy si~ scisle z ruchem reformy Kosciola, zwlaszcza z programemIV Soboru Lateranskiego z 1215 roku, kiedy to uswiadomionosobie wyrainiej koniecznosc podj~cia wielkiego wysilkuduszpasterskiego w stosunku do rozwijajCjcych si~ dynamiczniei przeksztalcajCjcych spoleczenstw europejskich. Biskupi i og6l bardzosiabo przygotowanego kleru nie byli w stanie odpowiedzieena rosnCjce potrzeby religijne ludzi \v zaktesie zwlaszcza nauczania,kaznodziejstwa oraz spowiedzi indywidualnej, kt6rej obowiCjzkowoseraz do roku nakazal w1asnie s9bor w 1215 1'. Wiele wskazujena to, ze w oczach Rzymu zakony stworzone przez Dominikai Franciszka, a w slad za nimi i szereg innych, stanowie mialyw pierwszym rz~dzi e zespoly wzorowego kleru wyspecjalizowanegow nauczaniu i spowiadaniu i w pelni przystosowanego do 'tychfunkcji dzi~ki specjalnemu systemowi wychowawczemu i wlasnymszko1om klasztornym.Na ziemiach polskich zakony zebracze pojawi1y si ~ bardzo szybkoi w historii spoleczno-religijnej tych ziem odegraly, zwlas7.czaw XIII wieku, rol~ szczegolnie donioslq. Nie ulega wCjtpliwosci,ze one dopiero zacz~ly na szerokq skalE; spolecznq wyjasniae ludziomblizej zasady wiary i zycia chrzescijanskiego. Pierwszym z tychzakon6w, 0 kilkanascie lat wyprzedzajqcym inne, byli do min i­k a 11 i e. Ich sprowadzenie lqczy si~ wyraznie z poparciem udzielonymmlodemu zakonowi kaznodziejskiemu przez biskup6w polskichrealizujClcych za~ozenia wielkiego sobol'll 1215 r. Na soborzetym - doc!ajmy - po raz pierwszy biskupi polscy pojawili si~w wi~ksz(d liczbie. Inicjatywa wyszla juz ok. 1220 roku, w pierwszychlatach istnienia zakonu, z kr~gu najwybitniejszego 3ktualniebiskupa polskiego Iwona Odrowqza z J(rakowa. Kilku bliskichwspolpracownikow biskupa, z jego krewniakiem, Jackiem OdrowCj zem na czele, przy j