Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1630 . ADAM STANOWSKIW latach 1850-1860 wartosci graniczne wynosily 7,7 dla diecezjilwowskiej i 14,2 dla wloclawskiej; ok. r. 1910 - 8,2 w diecezji. ·lw.owskiej i 13,0 w gniezniensko-poznanskiej. W Kongresowce wyst~powalyoczywiscie w tym czasie wskazniki 0 wiele wyzsze.W takiej diecezji kieleckiej na jeden dekanat wypadalo przeci~tnie32,5 parafii a poszczegolne dekanaty obejmowaly do 40 parafii.W koncu w r. 1937 w tejze samej diecezji kieleckiej mamy przeci~tnie8,7 parafii na dekanat (w diecezji pinskiej - 7,6) a w diecezjilwowskiej 14,6.Sytuacja organizacyjna Kosciola stanowiqca ramy jego dzialalnosciduszpasterskiej zalezy nie tylko od stopnia, w jakimrozbudowana jest jego struktura terytorialna, ale i od liczby klerupelniqcego funkcje duszpasterskie. Liczba ksi~zy diecezjalnychoraz zatrudnionych w duszpasterstwie parafialnym zakonnik6wulegla rowniez w ciqgu XIX i XX w. ewolucji. Tabela 11 dajeobraz tej wlasnie ewolucji.W· obu tych dzielnicach w drugim okresie (od r. 1860 do 1910)liczba ksi~zy ponownie zwi~ksza si~. Odwrotnie w Galicji w latach1854-1860 liczba kleru stanowi 126010 liczby z lat 1826-1830,ale na tym poziomie stabilizuje si~ i nie wzrasta dalej do r. 1910.W rezultacie do r. 1910 w Kongresowce liczba ksi~zy diecezjalnychwzrasta w stosunku do stanu z lat 1826-30 0 ok. 10010, w diecezjignieiniensko-poznanskiej 0 ok. 20010 a w Galicji 0 prawie 25010.Spadek liczby ksi~zy na terenie Kr6lestwa Kongresowego osiqgnqlprawdopodobnie swoje maksimum przed r. 1850. W latach 1853-61obserwujemy juz w szeregu diecezji (kielecka, lubelska, sandomierska,warszawska) wzrost liczby kleru. Scislejsze umiejscowieniew czasie oraz wyjasnienie tego interesujqcego zjawiskawymaga dalszych, bardziej szczeg6lowych badan.W okresie mi~dzywojennym na terenie wszystkich dzielnic obserwujemy na interesujqcym nas odcinku zycia Kosciola praw­dziwy skok. Na terenie por6wnywalnym z poprzednio omawia­nym, liczba ksi~zy diecezjalnych i pracujqcych w parafiach zakon­nik6w zwi~ksza s'i~ 0 ponad 2500, co stanowi prawie 50010 stanu z r. 1910. Lqcznie z ponad 2000 ksi~zy z pozostalych diecezji ogolna liczba duchowienstwa zwiqzanego bezposrednio z diece­zjami i parafiami wynosi w 1937 r. 9912. W skali calego kraju obserwujemy w interesujqcym nas okresienieznaczny poczqtkowo, pozniej coraz szybszy wzrost liczby ksi~iydiecezjalnych. W wyniku tego procesu w 1937 r. liczba ta stanowina por6wnywalnym terenie ponad 170010 stanu z la t 1826­1830 (ponad 150010 na terenie bylej Galicji i w diecezji gnieiniensko-poznanskiej,ponad 225010 na terenie bylej Kongresowki).