Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1584ADAM CHRUSZCZEWSKIzatwierdzil statuty 0 rat 0 ria now. Oratiorianie zyli wspolnie,ale nie skiadali slubow, nosili stroj ksi~zy swieckich, w kazdejchwili mogli opuscic kongregacj~. Kazdy dom byl niezaIezny,wybieral wlasnego superiora i podlegal biskupowi. W Polsce zaIozycielempierwszych oratoriow w Gorce pod Gostyniem (1658)i w Poznaniu (1671) byl ks. Grudowicz (t 1684). Znane bylo tezoratorium w Studziannej zalozone w 1671 r. przez Jana Zbqskiego,poiniejszego biskupa warminskiego. Oratoria te przetrwaly doXIX w. Krotki zywot mialy oratoria w Zdzieszu (1658) i w GorzeKalwarii (1681). W 1718 r. ksi~za z kongregacji w Gorce probujqzalozyc oratorium w Biechowie, do ktorego nalezec mieli proboszczowieokolicznych parafii. Nie powiodio si~ jednak stworzeniewarunkow dla wspolnego zycia i inicjatywa ta upadlp.Jedynym rodzimym zakonem, jaki powstal w omawianym okresiejest Congregatio Polona Ordinis Fratrum Conceptionis BMV Immaculatae- czyli mar ian i e. Zakon zostal zalozony przez Polaka,eks-pijara, Stanislawa Papczynskiego (1631-1701). Celem zgromadzeniabylo oddawanie specjalnej czci NMP, modlitwa za poleglychzolnierzy, a takze nauczanie Iudu. Kombatanci byli tez pierwszymiczlonkami zgromadzenia., Jeden z nich zalozyl pierwszy klasztormarianow w 1673 r. w Puszczy Korabiewskiej. W 1681 InnocentyXI zatwierdza zgromadzenie, a w 1699 Innocenty XII polecakandydatom do zakonu skiadanie profesji na regul~ Dziesi~ciuCnot NMP, ulozonq przez franciszkanina Gabriela i zatwierdzonqw 1515 r. Papr,zynski jako pierwszy wykonuje profesj~ w 1701 r,Na podstawie~ej XVI-wiecznej reguly zostaly ulozone konstytucjedla marianow, ktore w 1723 r. zatwierdzil Innocenty XIII. Zakonwybiera wlasnego generala lecz, podlega refJrmatom, sposrod ktorychmianowany zostaje komisarz zakonu maryjnego. Dopierow 1787 r. Pius VI uwalnia zakon od opieki reformatow, ktorastaia si~ nieco uciqzliwa ze wzgl~du na roznice zdan w sprawachoswiaty ludu. Wtedy tez marianie otrzymujq wszelkie przywilejeprzyslugujqce innym zakonom. Poza PUSZCZq Korabiewskq za zyciazalozyciela powstajq jeszcze klasztory w Gorze Kalwarii i Gozlinie.Okolo roku 1750 zakon wychodzi poza granice Polski. MianowicieKazimierz Wyszynski zaklada 4 domy w Portugalii,a w latach 1779-98 istnieje tez dom w Rzymie.Ostatnim zgromadzeniem nowej formacji, ktore wprowadzonodo Polski w omawianym okresie jest kongregacja ksi~zy k 0 m u­n i s tow (b art 0 I 0 mit 0 w). Byia to jeszcze jedna proba naprawyzycia kleru swieckiego w oparciu 0 wspolne zycie i wspolnot~dobr materialnych, tu szczegolnie silnie akcentowanq, orazzachowanie celibatu i zgodne z przepisami szafowanie sakramentow.Inicjatorem stowarzyszenia ksi~zy wspolnego zycia byl Nie­