Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W XVII-XVIII W. 1583wanie do zgromadzenia Polakom, zostaje otwarte w Warszawiew 1677 r. seminarium internum. W tym roku tei przejmujq misjonarzepierwsze seminarium diecezjalne. Stopniowo opanowaliwi~kszosc seminariow dla kleru diecezjalnego, na wlasne zas potrzebyotworzyli seminaria wewn~trzne takie w Lllblinie, Wilniei Krakowie. Spowodowalo to szybkq polonizacj~ zgromadzenia.W 1685 r. dla trzech domow powstaje prowincja polska. Zwierzchnikiemprowincji - wizytatorem - zostaje prepozyt sw. Krzyiaw Warszawie. Prowincja polska podlega superiorowi w Paryill.Prowincja litewska z domem glownym w Wilnie powstaje dopierow roku 1796.Najstarszym zgromadzeniem kleru regularnego jest zakon zalo;­iony przez Wlocha, Kajetana di Tiene (ok. 1480-1547) i JanaCaraff~, poiniejszego Pawla IV. W 1524 r. Klemens VII zatwierdzanowy zakon. Pierwszym przeloionym zostaje Caraffa, ktory zrzekasi~ biskupstwa Chiete, dawniej Theate, od ktorego przyj~la si~nazwa zakonu - tea t y n i. Do zgromadzenia mieli bye przyjmowanikaplani, ktorzy zwiqzani regulq i uroczystymi Slubami,wiese mieli -i ycie wspolne i oddawac si~ wylqcznie obowiqzkomwynikajqcym z ich stanu. Nie mogli posiadac iadnej wlasnosci ­nawet nie wolno im bylo iebrac. Celem zgromadzenia bylo p@dniesieniemoralnego i umyslowego poziomu duchowienstwa. Zgromadzenieto posiadalo w Polsce tylko dwa domy, ktore wlasciwiebyly jedynie wloskimi placowkami zakonu w Polsce i nigdy nieutworzyly samodzielnej jednostki terytorialnej. Nie przyjmowalitei kandydatow - Polakow i w domach ich mieszkali wylqcznieWlosi. Pierwsi teatyni przybyli do Lwowa na wezwanie nuncjuszaPignatelli w 1664 r. Nuncjusz sprowadzil ich z myslq 0 podniesieniuwyksztalcenia kleru ormiailskiego i umocnieniu unii. · Teatyni(2 ojcow i 1 brat) zamieszkali w ciasnej izbie na cmentarzukatedry ormianskiej. Natychmiast przystqpili do uczenia si~ j~zykaormianskiego i wykladow. Wysoce niezdrowe warunki mieszkalnepowodujq ciqglq wymian