Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1474 EUGENIUSZ WISNIOWSKI, szk61 parafialnych posiadala tylko jednego nauczyciela. W wi~kszychnatorniast osrodkach rniejskich zdarzalo si~, ze rektor szkoly posiadaltakie jednego lub kilku pomocnik6w, zwanych towarzyszami- socii, lub zast~pcami - locatio W Krakowie np. w szkoleparafialnej przy kosciele NMP zatrudnionych bylo w XIV W. pr6czrektora dw6ch zastE;pc6w, osobny nauczyciel spiewu - kantororaz jeden lub dwu nauczycieli kaligrafii i stylistyki. Taka obsadaszkoly parafialnej ' naleiala jednak do wyjqtk6w. W wi~kszosciszk61 parafialnych program szkolny byl skromniejszy i do jegorealizacji wystarczal jeden nauczyciel.Od XIII W. moiemy obserwowac powstawanie przy kosciolachparafialnych instytucji 0 celach charytatywnych - tzw. szpitali,kt6re stanowily rodzaj przytulku dla ubogich i opuszczonych.Koncentrowaly si~ one niemal wylqcznie w miastach i w wi~kszosciwypadkow podstaw~ ich utrzymania stanowilo specjalne uposa:i:enie,pochodzqce z ofiarnosci mieszczan. Przy wi~kszych szpitalach znajdowalasi~ cz~sto specjalna kaplica szpitalna i osobny kaplan.WIERNIJednq z form zycia religijnego ludzi w okresie sredniowieczastanowily stowarzyszenia religijne zwane bractwami. Wi~kszoscz nich obok celow scisle religijnych stawiala sobie zadania charytatywne,usilujqc realizowac ideal milosci Boga i blizniego. Bractwate - fmternitates, koncentrowaly si~ zar6wno wokol kosciolowklasztornych jalo i parafialnych, w ktorych cz~sto posiadalyswe specjalne oltarze lub kaplice, przy ktorych czlonkowie ichgromadzili si~ w oznaczonym czasie na wspolne spiewy i naboienstwa.W czasie uroczystosci parafialnych - procesji i innychmanifestacji religijnych, czlonkowie bractw wyst~powali w zwartejgrupie, nierzadko w specjalnych, barwnych strojach i z wlasnymichorqgwiami. Jak juz wspomniano, niektore bractwa utrzymywalyspecjalnych kaplanow, ktorzy w okreslone dni roku , czy nawettygodnia zobowiqzani byli odprawic msz~ w intencji :i:yjqcychi zmarlych czlonk6w bractwa. Na modl~ bractw bylo 'takie zorganizowaneiycie religijne cech6w, kt6re zr6dla 6wczesne okreslajqcZE;sto r6wniei jako fmternitates. 0 iIe na Zachodzie Europyorganizacje brackie jui w XIII i XIV W. byly bardzo rozpowszechnionei odgrywaly duzq ro~ w poqudzaniu aktywnosci religijnejwiernych, to 'W Polsce koncentrowaly si~ ' one przede \ovszystkimw miastach i liczniej zaczE;ly powstawac dopiero w XIV W. WiE;l