Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1674 EWA JABLONSKA-DEPTULAjak i jozefitki na tercjarskiej regule franciszkanskiej. Poswi~calysi~ one wraz z bracmi opiece nad najwi~kszq n~dzq wielkomiejskq.Podobnie w oparciu 0 zgromadzenie m~skie michalitow - choewczesniejsze poczqtkami (1893) - uformowaly si~ michalitki.Byly one niejako rdzennie polskim odpowiednikiem salezjanek.Prowadzily prac~ wychowawczq z ubogimi dz i ewcz~tami z dominantqksztalcenia zawodowego. Tak aibertynki jak michalitkioficjalne zatwierdzenie koscielne otrzymaly dopiero w okresiemi~dzywojennym. 0 zalozonych w 1894, przez Pelczara ss. SluzebnicachNajsw. Serca Jezusowego (sercankach albo pelczarkach)juz wspominalismy wyzej.Podobnie jak w dwoch pozostalych zaborach rozwin~ly si~ szarytki.Schematyzmy dla diecezji galicyjsk.ich wykazujq:Lata 1856-1860Lata 1904-1908 13 placowek - 111 siostr 49 placowek - 619 siostr Szarytki byly obok boromeuszek, ktore osiedlily si~ tu stosunkowopMno (1877 r.) i w r. 1906 posiadaly 12 placowek ze 104 siostrami,jedynym zgromadzeniem w Galicji, ktorego glownym celem bylopi€J~gniarstwo.Na terenie zaboru utrzymywalo placowki 6 zgromadzen obcych,przybylych tu w XIX w. Franciszkanki od Najswi~tszego Sakramentutworzqce dwa domy autonomiczne, posiadaly charakterkontemplacyjny. Dalsze cztery mialy wyrazne zadania wychowawczei prowadzily placowki dla dziewczqt. Szoste - to boromeuszki,ktore oprocz placowek szpitalno-piel~gniarskich kierowalyjednq szkolq sredniq.Praca szkolna zgromadzen zenskich wydaje si~ szczegolniej charakterystycznadla ich rozwoju w Galicji od polowy XIX w.V.l okresie wczesniejszym niektore stare rodziny zakonne zajmowalysiq wprawdzie ubocznie nauczaniem i wychowaniem dziew­CZqt, jak benedyktynki, duchaczki, klaryski, sakramentki czy wizytki.Istnialo nawet polskie XVII-wieczne zgromadzenie wychowawczess. prezentek. Nie byl natomiast do r. 1857 zupelniereprezentowany na ziemiach polskich zakon urszulanek, ktory nazachodzie Europy odegral w zakresie ksztalcenia dziewczqt podobnqrol~ jak jezuiciczy pijarzy dla mlodziezy m~skiej. Noweformacje w krotkim czasie majoryzujq tak liczbq, jak i poziomemnauczania stare szkolnictwo zakonne zenskie. W zakresie szkolnictwaludowego najwi~ksze zaslugi polozyly felicjanki. Rozwojplacowek wychowawczych 0 randze szkol srednich prowadzonychw Galicji przez nowe kongregacje do r. 1914 ilustruje nast~pujqcatabela: