Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W XIX I XX W. 1667Szarytki jako kongregacja nie zostaly obj~te kasatq, choc St.Osowanorepresje w stosunku do poszczegolnych siostr. Praca ichbyla w owczesnych warunkach niezastqpiona. Wzrost liczebnyobejmowanych przez siostry placowek na terenie Krolestwa obrazujew pewnym stopniu wzrost zgromadzenia:1864 r. - 20 placowek1874 r. - 24 placowki1904 r. - 53 placowkiPrzyjmujqc minimalnq (najprawdopodobniej znacznie zanizonq)liczb~ 5 siostr na placowk~ otrzymujemy dla r. 1864 - ok. 100szarytek, dla r. 1874 - ok. 120, dla 1904 - ok. 265. Dzialalnosczgromadzenia miala podobnie jak w innych zaborach przedewszystkim charakter szpitalniczo-piel~gniarski.Lata 50-te XIX-tego stulecia rozpoczynajq wielkq akcj~ zgromadzeniodawczqkr~gu kapucynskiego. Powstajq wowczas w Warszawiew 1855 r. felicjanki, zgromadzenie charytatywno-ochro­.niarskie, przeznaczone pierwotnie do pracy w miescie, ale w krotkimczasie obejmujqce pod patronatem Towarzystwa Rolniczego27 drobnych placowek typu ochronek wiejskich - glownie na Podlasiu.W r. 1860 wylaniajq one galqz kontemplacyjnq, przeksztalconqnast~pnie w odr~bne zgromadzenie. Za ofiarnq postaw~patriotycznq w okresie powstania 1863 r. felicjanki czynne zostalyw grudniu 1864 r. zniesione i przeznaczone na rozproszenie przezwladze rosyjskie. W niedlugim czasie przeszly one do zaboruaustriackiego, gdzie rozwin~ly zYWq dzialalnosc. W okresie poprzedzajqcymwybuch powstania bylo ich w Krolestwie w kazdymrazie przeszlo 50 (po rozPJ:oszeniu przybylo do Krakowa w r. 1866,gdzie istniala juz pierwsza mala placowka zgromadzenia - 46siostr). Po swiecku podj~ly prac~ w Krolestwie z powrotemw r. 1907. Mozna tez wspomniec w tym miejscu 0 inicjatywie podj~tejprzez o. Lendziana (kapucyna) utworzenia w Lublinie napoczqtku lat 70-tych katechetyczno-charytatywnego zgromadzenialoretanek, ktorych pewnq kontynuacjq byly u£ormowane juz naemigracji nazaretanki.Najbardziej jednak rewelacyjnie zmienia obraz zycia zakonnegow Krolestwie powstanie i dzialalnosc zgromadzen bezhabitowych,zakladanych i kierowanych przez o. Honorata Kozminskiego (rowniezi wspolzalozyciela felicjanek). Ruch tworzenia si~ tych kongregacjiprzebiegal w latach 1873-1895. W pierwszych latachXX w. zrzeszal ponad 7000 kobiet i objql ponad 80 000 stalychpodopiecznych. Posiadal charakter apostolatu i akcji opieki socjalnejprzenikajqcych do wszystkich warstw spoleczenstwa.Interesujqce byly zasady, ktorych zgromadzenia ukryte si~ trzymaly: