Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1576 ADAM CHRUSZCZEWSKIwi~kszej roli. Jakkolwiek klasztory tej kongregacji zostaly wylqczonez organizacji prowincjalnej, to jednak nie utworzylyodr~bnego zgromadzenia pozostajqc w lqcznoscj z calym zakonem.B ern a r d y n i Sq pierwszym zakonem, kt6ry powstal w wynikufranciszkanskiej odnowy i jedynym z tej grupy istniejqcymprzed XVII wiekiem w Polsce. Mimo bardzo intensywnego p ~ z y­rostu konwent6w, podzial kraju na prowincje przebiegal bardzowolno, napotykajqc na duzy op6r tych prowincji, z kt6rych wydzielanonowe;- Wprawdzie jui w 1628 r. wizytator Strozze dokonalpodzialu konwentu mi~dzy cztery prowincje, ale reorganizacja tanie trwala dlugo. W 1630 r. istniejq juz tylko prowincje: polskai wielkopolska. Prowincja polska byla bardzo duza. Liczyla 40 konwent6wi kilka rezydencji przydzielonych do 6 kustodii. Prowincjawielkopolska miala 22 konwenty w dwu kustodiach: warszawskieji poznanskiej. Z rozciqgajqcej si~ od Alwerni na zachodzie po Smolenski Kij6w na wschodzie prowincji polskiej wyodr~bnionow 1637 r. prowincj~ ruskq. Utworzono jq z kustodii lwowskiej i zaslawskiejoraz c z~sci lubelskiej z Lublinem wlqcznie. Liczyla onawtedy 17 konwent6w. Pozostale kustodie z cz~sciq lubelskiej stanowilyprowincj~ malopolskq, zwanq czasem w dalszym ciqgu polskq,kt6ra obejmowala Malopolsk~ i Litw~. Naleiala do niej takzePraga. Dziwny ten tw6r podobny do 6semki, lqczqcy poludniowozachodniei p6lnocno-wschodnie krance Rzeczpospolitej; przetrwalniemal caly wiek. Dopiero w 1731 r. z kustodii wilenskiej i nieswieskiejpowstala prowincja litewska. W prowincji malopolskiejpozostala teraz juz tylko kustodia krakowska, z kt6rej wydzielononOWq, z siedzibq w Kalwarii Zebyzydowskiej (Nowa Jerozolima).Zakon k arm eli t 6 w b 0 s y c h powstal w Hiszpanii w wynikureform zapoczqtkowanych jeszcze w XV w. przez Soretha, a przeprowadzonychkonsekwentnie przez sw. Teres~ i sw. Jana od Krzyia.Teresa zalozyla w Avili w 1563 r . pierwszy klasztor ienski 0 zaostrzonejregule. Zatwierdzil jq w 1563 r. Pius IV. Jan od Krzyiareformujqc karmelit6w w mysl tejie reguly zaklada w 1568 r.klasztor pod Durvello dajqc poczqtek nowe j gal~zi karmelitanskiej.W 1593 r. karmelici bosi wyodr~bniajq si~ w osobny zakon,a w 1600 r. powstajq dwie kongregacje, hiszpanska pod wezwaniemsw. J6zefa i kongregacja sw. Eliasza. Polska jest drugim krajempo Wloszech, w kt6rym osiedlil si~ nowy zakon. Pierwsza kapitulageneralna kongregacji sw. Eliasza wysyla do Polski w 1605 r.czterech karmelit6w: 3 ojc6w Hiszpan6w i jednego brata, Wlocha.Pierwsze domy karmelit6w bosyeh powstajq w Krakowie, -Lublinie,Lwowie i Poznaniu. Bardzo szybko, bo jui w 1617 r. utworzonoodr~bnq prowincj~ polskq dla trzech zaledwie konwent6w. Po­