Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

DIECEA?;JE I PARAFIE W XIX I XX W.1613Krakowskiej z jednej strony oraz obszary lezqce w granica ch KrolestwaKongresowego (diecezja krakowsko-kielecka) - z drugieji ustalenie siE: dla nich odrE:bnych administracji apostolskich, a nastE:pniew r. 1880 formalne utwor zenie bezposrednio poddanejStolicy Apostolskiej d iecezji krak owsk iej (teren dotychczasowegowikariatu apostolskiego dla Kr akowa oraz zachodnia cZE:SC d iecezjitarnowskiej) i diecezji k ieleckiej.Po wskrzeszeniu niepodleglego p anstwa polskiego i ustaleniujego granic powstal problem dostosowania do nich organizacjiterytorialnej K osciola. Obszar panstwa wynosil 388 634 km 2 . L udnosew 1921 r . - liczyla 27300 000 m ieszk ancow . W granicachodr odzonej Rzeczypospolitej znalazly siE: 3 metropolie: gniezniensko­-poznanska, warszawska i lwowska z 13 arcybiskupstwami i biskupstwamioraz 2 diecezje z metr opolii mohylowskiej (w ilenska i lucka)i diecezja krakowska podlegla bezposrednio Stolicy Apostolskiej. P o­nadto nalezaly do Polski pewne cZE:sci diecezji wr oclawskiej (SlqskGorny i Cieszynski), spiskiej (Spisz i ,Orawa), minskiej (wojew.nowogr odzkie i cZE:sc poleskiego) oraz zmudzkiej (okrE:g braslawski).Z drugiej strony niektore diecezje zostaly przedzielone nowymigranicami. I tak nalezqca do diecezji lwowskiej Bukowina znalazlasi~ w granicach Rumunii, cz~sc diecezji wilenskiej w granicachLitwy, cz~sc diecezji luckiej - w granicach UkrainyRadzieckiej a cZE:sc diecezji chelminskiej i archidiecezji poznanskiej- w granicach Niemiec i Wolnego Miasta ' Gdanska.Wielkosc diecezji mierzona ilosciq wiernych wahala si~ w granicachod 200000 (lezqca na terenie Polski cz~se diecezji luckiej)do 2 000 000 (diecezja wloclawska).- Pierwsze zmiany w strukturze diecezjalnej Kosciola stanowilowznowienie diecezji podlaskiej i utworzenie diecezji 16dzkiej. Diecezjapodlaska zostala na wniosek episkopatu Polski przywr6conado zycia przez Benedykta XV w 1918 r. Na prosbE: biskupaPrzezdzieckiego Pius XI przeniosl w 1924 r. stolic~ diecezji z JanowaPodlaskiego do Siedlec. Diecezj~ 16dzkq erygowal papIezBenedykt XV w 1920 r. Obj~la ona 5 dekanatow, 67 parafiii 522 091 wiernych.Zasadnicza sprawa nowej regulacji sieci diecezjalnej w Polscepozostawala jednak otwarta. Zebrana w Warszawie w dniach18-21 III 1924 r. pod przewodnictwem kard. Kakowskiego konferencjaepiskopatu Polski wysun~la 6 zasad, kt6rymi nalezaloby si~kierowac przy rozwiqzywaniu tego problemu.1 0 nalezy usuwac granice dawnych zabor6w;2 0 nalezy proponowac nowe podzialy graniczne diecezji tam,gdzie to jest konieczne dla dobra i rozwoju zycia katolickiego;