Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ORGANIZACJA PARAFIALNA W SREDNIOWIECZU1483Sposrod wazniejszych opracowan, rzucajqcych swiatlo na zycie parafialnena uwag~ zaslugujq: J . Fijalek, 8redniowieczne ustawodawstwobiskup6w polskich. 1. Zycie i obyczaje kleru w Polsce na tIe ustawodawstwasynodalnego, "Rozpniwy Akademii Umiej~tnosci, Wydz. Hist.­FiIozof.", t. V (1894), s . . 181-239. K. Nasilowski, Samowolne migracjekleru w swietle polskiego prawa koscielnego przed Soborem Trydenckim,"Czasopismo prawno-historyczne", t. XI (1959), s. 9-51. W. Wojcik,Prawo celib!1tu w Polsce sredniowiecznej, "Roczniki Teologiczno-Kanoniczne",t. III, z. 2, 1957, s. 153-225. S. Soltyszewski, Geneza instytucjiwitrykus6w w polskim u stawodawstwie synodalnym, oraz tego samegoautora - Powolywanie witrykus6w w polskim ustawodawstwie synodalnym(oba artykuly w:) "Prawo Kanoniczne", t. II, 1959, s. 341-357,425-438. W. Abraham, Zawarcie malzeiistwa w pierwotnym prawiepolskim, Lwow 1925. W. Rubin, Lud w polskim ustawodawstwie synodalnymdo rozbior6w Polski, (w:) "Sacrum Poloniae Millenium", t II,1955, s. 131-16~. P. Kalwa, Powstanie i rozw6j polskiej kol~dy jakodaniny koscielnej, Lwow 1933.Podstaw~ zr6d!owq pozwalajqcq w pewnym stopniu odtworzycfunkcjonowanie parafii w sredniowiecznej Polsce stanowiq poza materia!emdokumentowym, zawartym w kodeksach dyplomatycznych,statuty synodalne, wsrod ktorych wydawcow wymienic nalezy szczegolnieW. Abrahama, Z. Chodynskiego, St. Zachorowskiego, J. Fija!ka,A. Vetulaniego, J. Sawickiego. Ten ostatni w serii Concilia Poloniae roz­POCZq! po ostatniej wojnie wydawanie uchwa! polskich synod6w diecezjalnych,ktorych dotychczas ukaza!o si~ 10 tom6w.Dla poznania praktyki zyciowej waznego materialu dostarczajq aktasqdowe, w ktorych wydawaniu zasluzyl si~ szczeg61nie Boleslaw Ulanowski,a takze Ksi~gi uposazen beneficjow koscielnych, tzw. Libribeneficiorum, z XV i poczqtkow XVI w.: dla diecezji krakowskiejz drugiej polowy XV w., sporzqdzona pod redakcjq Jana Dlugosza, kanonikakrakowskiego; dla arcybiskupstwa gnieznienskiego z poczqtk6wXVI W . , spisana za sprawq Jana Laskiego, arcybiskupa gnieznienskiego;dla biskupstwa poznal'lskiego z r. 1510, wydana przez J. Nowackiego.W artykule niniejszym korzystano z wynikow niepublikowanych dotychczasprac, wykonanych na seminarium Historii Kultury na KULw LubJinie, poswi ~conych klerowi i szkolnictwu parafialnemu: Ks. DanielOlszewski, Struk t1l.ra duchowi eiiswa parafm.lnego w Polsce w poczqtkachXVI w. na przykladzie arehiaiakonatu kurzelowskiego; MariaSady, Szkolnictwo parafialne w archidieeezji gnieznieiiskiej w poczqtkaehXVI w. w swietle Liber benefieior1l.m Jana I:,askiego; O. StanislawRybandt, Duchowieiistwo Wroclawia w swietle XVI-wiecznego regestruBa.rtlomieja Steina.