Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W XVII-XVIII W.1605jeszcze jeden laicki zakon szpitalniczy - Rochici. Zosta1 on za1ozonyw 1713 r. przez biskupa wilenskiego Konstantego Brzostowskiego.Bylo to zgromadzenie na prawach diecezjalnych i dlategopomin~lismy je w naszym omowieniu. Bracia milosierdzia odsw. Rocha mieIi swe szpitale na Litwie: w Wilnie, Minsku i Kownie,na Zmudzi w Worniach i K~stajciach.Specyficznq formq pracy charytatywnej by1a akcja wykupywaniajencow z niewoli .muzulmanskiej. W Polsce z powodzeniem realizujqto przedsi~wzi~cie trynitarze. PrzeprowadziIi oni w okresieod 1688 do 1782 r. osiemnascie wypraw redempcyjnych, wykupujqCponad 500 osob za sum~ przekraczajqcq pol miliona zlotych.ZAKONY ZENSKIf=Wyrazny przelom w zyciu zenskich wspolnot zakonnych nastqpilpo ogloszeniu uchwal Soboru Trydenckiego. Reforma trydenckaobj~la wszystkie zakony zenskie, ale specjalne znaczenie mialadla luznych form zycia wspolnego kobiet. Postanowienia soborowezaostrzajqce klauzur~ doprowadzily bowiem do utworzeniavve wszystkich tzw. trzecich zakonach zenskich - formalnych konwentow,upodabnia.iqc je do grupy t zw. drugich zakonow. Luznegrupy albo si~ podporzqdkow.aly refor mie albo przestaly istniec.Tak \vi~c w XVII w iek u w Polsce mamy do czynienia w ylqczniez formalnymi konwentami siostr i dlatego bc;dziemy traktowaclqcznie II i III zakony.Od schylku XVI w. n ast~ puj e tez wyrazne odrodzenie wewn~ tr zn ezakonow zenskich w calym chrzescijanstwie. Wsrod starych zakonownajbardziej widoczny jest ten proces u benedyktynek,a wsrod nowszych zgromadzen u karmelitanek. Benedyktynki pozostajqcewe Francji pod opiekq roznych zakonow m ~skich: benedyktyn~w, kapucynow i jezuitow - u nas Sq kierowane przez tychostatnich. Odnosi si~ to szczegolnie do benedyktynek kongregacjichelminskiej, ktora powsta1a w koncu XVI w. Kongregacja tarozwin~la si~ bardzo w pierwszej polowie XVII w. Na poczqtkuXVII w. przybywa tez do Polski z Louvain drugi z odrodzonychzakonow - karmelitanki bose. Od schylku XVI w. w Europierozpoczyna si~ jednak, rownolegle niemal do odradzania si~ starszychformacji, nowy proces tworzenia licznych zgromadzen zenskich0 celach charytatywnych i szkolnych, a wi~c z koniecznoscigodzqcy w przepisy 0 ostrej klauzurze konwent6w zenskich. Rozwiqzanienast~puje na drodze powo1ywania do zycia kongregacjio slubach prostych, a tym samym tworzenie konwentow bezklauzurowych.Jednym z typowych zakonow tego rodzaju Sq wizytkiza1ozone przez Franciszka Salezego. Formowanie si~ zgro­