Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1638 ADAM STANOWSKIzupelnie zasadniczy wplyw proces6w demograficznyeh. I tutajr6wniez widzimy, jak wy:o;ilek wlozony w okresie mi~dzywojennymw powazny rozw6j sieei parafialnej wydal owoce w postaei oslabieniatempa ' dalszego wzrostu wskaznika, mimo ciqglosci rozwojudemografieznego. Niemniej w 1937 r. srednia\ liczby wiernychw parafii wynosi ok. 4250 w skali calego panstwa (4300 na terenachpor6wnywalnyeh z rozwazanymi poprzednio) a wi~c przeszlodwa razy wi~cej niz w latach 1820-1830. Mamy tu do czynieniaz przelomem zupelnie zasadniezym' w historii organizaejiparafialnej. Nasuwa si~ pytanie, ezy nie nalezaloby uwazac goza zwrot w dziejach struktury koscielnej nieporownanie donioslejszyod ~apoezqtkowanej na przelomie XVIII i XIX wiekureorganizacji struktury diecezjalnej i czy nowego okresu tychdziej6w nie naleza10by liczyc dopiero od polowy XIX wieku.Zanim przejdziemy do analizy rozwoju przeei~tnego zaludnieniaparafii w poszczeg61nyeh dzielnieach kraju czy poszezeg6lnyehdieeezjaeh, musimy uswiadomic sQbie, ze rozw6j jego zalezy oddw6eh czynnik6w: rozwoju sieci parafialnej, kt6rej miernikiemb~dzie przeci~tny obszar parafii oraz g~stosci zaludnienia dieeezjiludnosciq katoIiekq mierzonej liezbq katolik6w na km 2 . Liczbakatolik6w w parafii jest po prostu iloezynem tych dw6ch wielkosei.Jest tak:?:e zwiqzana z nimi przyczynowo: wskazuje, -w jakiejmierze rozw6j sieei parafialnej dor6wnuje g~stosci zaludnienia.Dysponujemy odpowiednimi danymi dla poszezeg6lnych dieeezjiza r. 1937. A ota one:Tabela 15 G~stosc zaludnienia wiernymi, przeci~tny obszar i liczba wiernych w poszczeg61nych diecezjach w 1937 r. LiCZba--I- prZ~ci~t~;' - - Pr-:eC~iczbaL.p.1 Diecez.ia 'I wiernych 0 a~~:il; wierny('~na 1 km 2 P J 2 W parafllw {m1 pinska 8 368 2 9202 lueka 9 293 2 6843 wilenska 29 ' 162 4 5224 lwowska 32 99 30345 lomzynska 49 102 50156 przemyska 52 60 31457 podlaska 55 65 3 5598 plocka 63 58 36509 chelminska 64 52 316710 lubelska 73 75 5372