Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1676EWA JABLONSKA-DEPTULAW zrost ilosci zakonnic w za borze i ich stosunek liczebny do iloscik atolikow rzymskich w Galicji wyglqdal nast~pujqCo:ok. 1860 -ok. 1905 -1 zakonnica na ok. 3200 katolikow1 zakonnica na ok. 1050 katolikowPrzy przeszlo dwukrotnym w zroscie ludnosci rzymsko-katolickiejw Galicji w ciqgu polwiecza, liczba si6str wzrosla prawie 8-krotnie.Widzimy, ze biorqc pod uwa g~ ruch zgromadzeil pracujqcych ta jnie,rozwoj ten, wbrew ustalonym mniemaniom byl znacznie slabszy nizw Krolestwie.Przy typowej dla terenu calej Polski przewadze liczebnej siostrw warunkach galicyjskich mogly pracowac i wzrastac regularnezakony m~skie . Osobnq pozycj~ mieli przybyIi tu w r. 1820 jezuici.W drugiej polowie stulecia rozwin~li si~ niezwykle szybko (gdyschematyzmy z ok. r. 1860 notowaly 5 domow z 69 zakonnikami,to ok. 1905 r. bylo 13 domow z 360 zakonnikami). Niedlugo poosiedleniu dokonali drobnych wylom6w w obowiqzujqcych przepisachjozefiilskich, wa1czqc 0 wprowadzenie swego Ratio studiorum ,czyli 0 autonomi~ wlasnych zaklaclow szkolnych oraz 0 obsadzenieniektorych parafii. W r. 1835 rozpocz~1i akcj~ wielkich misji ludowych,a nast~pnie, szczegolnie po r. 1846 slawnymi staly si~ misjeo. Antoniewicza. Przejsciowo w latach 1848-1852 skazani byJi na rozproszenie. Akcj~ misji podj ~ li ponownie w latach 1853-1855, docierajqc z nimi poza granice zaboru austriackiego, na Slqsk, do Wielkopolski i na Pomorze. Po 1870 r . prowadzili ozywionq dzialalnosc wsr6d Unitow na Chelmszczyznie, dokqd udawali si ~ w przebraniu swieckim. Do rozkwitu doprowadzil pro wincj~ gali­cyjskq o. Henryk Jackowski (prowincjal w 1. 1881-1887). Zalozyl nowy zaklad wychowawczy dla chlopcow - w Chyrowie, odbie­gajqcy daleko od tradycyjnego kolegium jezuickiego. Byl tez wraz z o. Morawskim inicjatorem dwoch periodykow: wych. od 1882­• "Misji Katolickich" i ad 1884 - "Przeglqdu Powszechnego". Z jegopolecenia jezuici rozp oc z~ li we wszystkich wi ~ kszych miastachgahcy jsk ich a k cj~ rekolekcji dla. inteligencji. Pod koniec stulecia jezuici z aj~ li si ~ organizacj q stanowych sodalicji mariailskich oraz tzw. chrzescij ailskiego ruchu spolecznego - w mysl encykliki Rerum Novarum.W trzeciej cwierci XIX w. przybyli do Galicji r edemptor ysci, salezjanie i salwatorianie. Pier w si, wygnani w 1808 r. z Ks i ~s twa W arszawskiego, przestali istniec na terenie Polski. Do za bor u austriackiego przybyJi w 1883 i wslawili si~ akcjami misyjno-re­kolekcyjnymi (zwlaszcza o. Bernard Lubieilski). Ok. 1905 r. mieli w Galicji 3 placowki z 49 zakonnikami. ..