Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

1690 ZDARZENIA - KSIA2KI - LUDZIEs t~pny ukazal si~ w r. 1957. Odtqd ks. Schletz wydaje co roku dwatomy i to pokazne. D z i~ki poparciu Ministerstwa Kultury i Sztukiprzydzial papieru w lepszym gatunku umozliwia nie tylko druk, alei rozprowadzenie czasopisma w osrodkach polonijnych za granicq. Poparcieksi~dza kardynala Wyszynskiego umozliwialo regularne ukazywaniesi~ tomow i udzial licznych autorow duchownych, w tymtakze bisknp6w polskich.Charakter czasopisma po przerwie ulegl zmianie - nie programowej,ale faktycznej. Dawne pokolenie historykow Kosciola, ktore publikowaloswe prace w okresie mi~dzywojennym a nawet i wczesniej,schodzi z pola pracy, drukuje coraz mniejsze prace i coraz rzadziej ­by wreszcie zamilknqc. Przychodzq na to miejsce ludzie mlodzi, zarownoduchowni, jak i Swieccy. Do r. 1959 pisalo w "Naszej Przeszlosci"99 autor6w w tym 47 swieckich, czyli prawie polowa. Dw6chautorow bylo obcych: jeden Francuz i jeden Czech.Proce mlodych autorow, zar6wno duchownych jak i swieckich, wnoszqnowy ton do pisma: Sq one przewaznie obszerne, 0 charakterze materinlowymlub przyczynkarskim, przynoszq rzadko elementy konstrukcji!ub syntezy. Jest to cecha badaczy mlodych i niewyrobionych.2le by bylo, gdyby tak mialo pozostac. Ale mamy nadziej~, ze tochyba zjawisko przejsciowe, zwiqzane z ogolnym kryzysem inteligencjiw Polsce, gdzie szereg rocznik6w zostalo wyt~pionych przez wojn~i okupanta i powstala luka. Kultur~ polskq w spokoju budowae b~dqdopiero ci, kt6rzy zacz~li studia podczas wojny lub po niej, wi~cdzis ludzie czterdziestokilkuletni najwyzej. Odchodzq ci, ktorzy zblizajqsj~ do siedemdziesiqtki lub jq przekraczajq. W srodku nadal jestluka. I tym wi~kszq zaslug~ m ajq ci, ktorzy nie zrazajqc si~ trudnosciamiksztalcq w swych czasopismach pokolenie, zaczynajqce dawaeprace w pelni juz dojrzale."Nasza Przeszlose" drukuje prace roznego typu i dotyczqce r6znychokres6w dziejowych. To jest dobrze. Nie ma ona charakteru sztywnego.Od czasu do czasu wychodzq numery specjalne: prymasowski (VIII),poswi~cony zgromadzeniom zalozonym przez sw. Wincentego a Paulo(XI-XII), historii pijarow (XV), rocznicy przybycia do Polski jezuit6w(XX), pismom Brata Alberta (XXI), Ziemiom Zachodnim (XXII).Tem atyka prac obejmuje szeroki za kres, ale w nierownym stopniuposzczeg6lne dziedziny Sq reprezentowime w czasopismie. Przyczynqjest brak pracownik6w w poszczegolnych dzialach. Tak wi~c wi~cejjest prac z zakresu historii sredniowiecznej niz nowozytnej, a stanowczoprac z historii najnowszej jest w stosunku do potrzeb za malo. Pi~knyprzelom stanowi ostatni tom, XXII, przedstawiajqcy dzieje koscielnena Ziemiach Zachodnich od 1945 r.Hagiografia - szczegolnie sriedniowieczI]8. - jest dose obficie reprezentowana,tak samo biografie, przy czym redakcja zacz~la publi­