Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W XIX I XX W.1669Serca Jezusowego, majqCe na celu ' prac~ nad mlodzieiq inteligenckq,przede wszystj{im organizowanie czytelnictwa i bibliotek.Byla to dzialalnosc bardzo ryzykowna w wartinkach zaboru rosyjskiego.3. Z g rom adz e n i asp 0 I e c z ned 1 a w s i. Wymienic tunaleiy na pierwszym miejscu Sluzki Najswi~tszej Maryi Panny. Niepokalanej, zalozone V:1 1876 r. Mieszkaly pierwotnie przy rodzinach,od r. 1882 zacz~ly zakladac formacyjne domy zycia wsp61­nego. Celem ich bylo podniesienie wsi przez: zwalczanie analfabetyzmu,katechizacj~, ' przyklad solidnej pracy w miejscowychwarunkach, prowadzenie sklepow i gosp6d (m. in. walka z alkoholizmem).Zlqczylo si~ z nimi inne zgromadzenie honorackie,istniejqc'e kr6tko, a posiadajqce analogiczne cele: ss. martanki.Na poczqtku XX w. sluzki prowadzily prac~ wok. 650 miejscowosciach.4. Z g rom adz e n i asp, 0 lee z ned I ami a s t a. Na szczeg61nquwag~ zaslugujq tu Male Siostry Niepokalanego Serca Maryi,zw. inaczej honoratkami alba siostrami fabrycznymi. Zalozonew 1886 r. w Warszawie, rozwin~ly si~ gl6wnie w osrodku przemyslowymlodzkim. Pracowaly jako robotnice w fabrykach. Organizowalyrobotnicze swietlice i jadlodajnie, opiekowaly si~ robotnicamiw czasie choroby, w samych fabrykach dziewcz~tamii nieletnimi oraz sierotami po robotnikach. Slugi Jezusa (zytki),zalozone w 1884, zaj~ly si~ grupq dziewczqt przewaznie pochodzeniawiejskiego, szukajqcych zarobku w miescie i znajdujqcychnajcz~sciej zaj~cie jako sluzqce. Organizowaly posrednictwo pracy,kursy kwalifikacyjne, opiek~ prawnq, ochron~ przed wyzyskiemze strony pracodawc6w, opiek~ na wypadek choroby i niezdolnoscido pracy. W pewnej mierze zbliione cele mialy tez zalozonew 1891 r. C6rki Maryi Jasnog6rskiej. Prowadzily gospody. i schroniskadla bezrobotnych, zwlaszcza dla os6b przybylych do miastaze wsi w poszukiwaniu pracy. SS. Imienia J ezus (marylki) zal.w 1887 r. z wytycznq podnoszenia wartosci pracy fizycznej, zaj~lysi~ prowadzeniem warsztat6w zawodowych, podwyzszaniem kwalifikacjizarobkowych kobiet oraz organizowaniem dom6w wypoczynkowych.SS. Misjonarki Przenajswi~tszego Oblicza (obliczanki),powstale w 1886 r. prowadzily w miastach wieczorowe kursy dladoroslych, pogadanki religijne i katechizacj~. Marginesami iyciamiejskiego zaj~ly si~ C6rki Maryi Niepokalanej(zal. w 1891 ' r.)i Sluzebnice Matki Dobrego Pasterza (1895). Obie kongregacjeopiekowaly si~ dziewcz~tami zaniedbanymi moralnie, przy czymsluiebnice, wylonione ze swych poprzedniczek, skoncentrowaly si~wyrainie na prostytutkach, organizujqc dla nich specjalne zaklady.