Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZDARZENIA - KSIi\ZKI - LUDZIE 1691kowae niewielkie artykuly biograficzne, stanowiqce uzupelnienie PolskiegoSlownika Biograjicznego. Przyjqe to nalezy z uznaniem, gdyzszereg innych dziedzin otrzymuje takie wlasnie uzpelnienia, zarownoterytorialne (Warmia i Mazury) jak i "fachowe" (ksi~garze, bibliotekarzei bibliofile).-Historia zakonow, ktore wygasly na ziemiach polskich, jest reprezentowana obficie, obok tego osobne tomy poswi~cone bywajq poszczegolnymzakonom istniejqcym. Malo stosunkowo miejsca zajmujq pracez zakresu prawa koscielnego i ustroju, moze dlatego, ze nadal w tejdziedzinie przewaza kierunek badan formalno-prawny, nie uwzgl~dniajqcyproblematyki spolecznej. Bardzo malo w stosunku do potrzebjest prac z zakresu historii teologii. Jednym - slabym zresztq - wytlumaczeniemmoze tu bye trudnose dost~pu do ksiqzek zagranicznych.Ale trzeba tez przyznae, ze WszE;dzie w Eur opie historia teologii, szczegolniemoralnej, pozostala znacznie w tyle za innymi dziedzinami historiiKosciola i dopiero teraz zaczyna si~ budzic z marazmu, w jaki pogrql.ylasi~ w koncu XVIII w. Doniosle znaczenie posiadajq tu wydzialyteologiczne i wYl.sze uczelnie katolickie, gdzie badania teoretyczne mogqbye uprawiane z wi~kszym powodzeniem, nil. w seminariach duchownych,majqcych nastawienie praktyczne.Dose dul.O prac poswi~conych jest historii kultury i 08wiaty, tymbardziej, ze niektore zakony oddawaly si~ tej dziedzinie. Niewiele pracdotyczy historii liturgii, kt6rq naprawd~ zaczql na wielkq skal~ uprawiaedopiero o. Pawel Sczaniecki OSB. Historia zycia wewn~trzn e goreprezentowana jest przewaznie przez publikacje tekstow i niewielkierozprawy. Czasem wykazujq one brak fachowego historycznego przygotowaniau autorow, ktorzy traktujq 0 duchowosci zakonow. Dziedzinata jest trudna i wymaga zrozumienia historycyzmu jako procesuzmiennego, oraz krytycznej analizy terminologii, ktora nie zawsze mialato samo znaczenie, co dzis, w naszym potocznym j~zyku. Dzial ten,tak wazny, nadal jest uprawiany przez nielicznych badaczy, chodzqcychw pojedynk~.Historii politycznej Kosciola jest malo i nie ma czego zalowae. Zajmowanosi~ niq w poprzednich okresach bardzo wiele. Na czasy zasnam bliskie, schylek XIX i poczqtek XX w. jeszcze za wczesnie. Trzebatu dystansu i otwarcia si~ archiwow.Historia parafii zajmuje sporo miejsca i jest polem ' wyst~powaniaautor6w pracujqcych nieraz w warunkach trudnych, na prowincji.Przynoszq oni dane materialowe, kt6re kiedys historycy tworzqcy syntez~b~dq spozytkowywae w sposob' por6wnawczy.Czasopismo zamieszcza malo recenzji. Moze to i dobrze. Recenzjipisze si~ w Polsce i drukuje bardzo duzo. Lepiej tedy, ze Redaktorskupia glowny swoj wysilek na druku prac wi~kszych. Chcialoby si~,by wi~cej mog! zamieszczae prac konstrukcyjnych i publikacji tekst6w