Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

•DJECEZJE I PATIAFIE W XIX I XX W. 1651mialy one prawdopodobnie znaczenie kulturalne i spolecznei przyczynialy siE: do umocnienia wi~zi 10ka1nej, religijnej i narodowej.Wiqze si~ to z donioslq r01q, ktorq w dziewiE:tnastym wiekuodgrywala parafia jako jedna z wazniejszych, a w niektorychokresach i na pewnych terenach najwazniejsza chyba, instytucjazycia narodowego. Gdzies od konca XIX wieku zaczyna si~ jednakprawdopodobnie proces odwrotny. We wszystkich zaborach zaczynajqsi~ formowac, rowniez na terenie wiejskim, roznorodneswieckie formy zycia spolecznego i narodowego oraz kulturalnego.Rozwoj ich prowadzi stopniowo do coraz to wi~kszegouwydatnienia scisle religijnych funkcji parafii.Adam StanowskiBIBLIOGRAFIAW Iiteraturze naukowej odczuwa si~ ogromny brakopracowan poswi~conychzagadnieniom b~dqcym przedmiotem niniejszego· szkicu.Opr6cz opracowan og61nych oraz dotyczqcych dziej6w poszczeg61­nych diecezji korzystano w cz~sci poswi~conej organizacji terytorialnejdiecezji z prac ks. Boleslawa Kumora, Dzieje polityczno-geograficznediecezji tarnotvskiej, Lublin 1958 i Organizacja terytorialnadiecezji kieleckiej, ..Nasza Przeszlosc", T. XVII, 1963, s. 187-232 orazz niepublikowanego. maszynopisu tegoz autora: Organizacja terytori(!lna[(osciola lacinskiego tv Polsce tv latach 1918-1939, za kt6regoiaskawe udost~pnienie wyrazamy tutaj wdzi~cznosc.Wiele informacji 0 roli biskup6w w panstwach zaborczych orazo dziejach wiasnosci koscielnej podaje Stanislaw Kutrzeba w dziele:Historia ustroju Polski tv zarysie. Lw6w 1920, t. III i IV.Struktur~, liczebnosc i sytuacj~ duchowienstwa w okresie mi~dzywojennymomawia Janusz Zarnowski w pracy: Struktura spolecznainteligencji tv Polsce tv latach 1918-1939.Podstawowe dane dotyczqce parafii i duchowienstwa w XIX wiekuzebral zesp6l student6w uczestniczqcych w seminarium historii kulturyKUL, pod kierunkiem prof. Jerzego Kloczowskiego i dr EwyJablonskiej-Deptulowej, g16wnie w oparciu 0 niewyczerpane zr6dloinformacji, jakie stanowiq schematyzmy diecezjalne. Korzystano r6wniezz danych zawartych w Obrazie jeograficzno-statystycznym Kr6­lesttva Polskiego Franciszka Rodeckiego, Warszawa 1930; zestawieniachPrusino:wskiego, "Tygodnik Katolicki" 1860, oraz w dzielach: Atlas[-lierarchicl1s Karla Streita, Paderborn 1913 i Geograficzno-statystycznyatlas Polski Eugeniusza Romera, Warszawa 1916 .