Nr 137-138, listopad-grudzień 1965 - Znak

ZAKONY W XIX I XX W. 1687zlikwidowane, zezwolono na pozostanie tylko tym•ich czIonkom,ktorzy podpisali list~ narodowosci niemieckiej. Oficjalnej akcji\vysiedlenia do Gubernii unikn~ly tez osoby zakonne, kt6re zdecydowalysi~ na ukryty apostolat w stroju swieckim. Zdemaskowanyzakonnik czy zakonnica z reguly byl wywozony (jako niebezpiecznyelement polski) do oboz6w pracy czy zaglady.Na terenie 'Generalnej Gubernii zgromadzenia zakonne' nie zostalyoficjalnie zniesione, ale okupanci starali si~ wszelkimi sposobamiutrudnic im zycie i uciqc mozliwosci dzialania. "Niebezpiecznejednostki" byly bezwigl~dnie wi~zione, i likwidowane. Niemniejzakony poIozyly znaczne zasIugi na kilku polach:1. akcji pomocy wysiedlencom z terenu Rzeszy, a po r. 1944 wysiedlonejludnosci Warszawy;2. akcji przechowywania Zyd6w, a zwlaszcza ratowania od zagladydzieci zydowskich oraz ukrywania innych os6b poszukiwari"ychprzez wladze niemieckie; .3. akcji tajnego nauczania, tak na szczeblu szk6l srednich, prowadzonychwe wlasnym zakresie (komplety), jak na szczeblu szkolnictwawyzszego, uzyczajqc lokal6w klasztornych - zwlaszczaw Warszawie;4. akcji magazynowania i dostarczania zywnosci oraz lekarstwoddzialom walczqcym z okupantem.5. Zakonnicy zaangazowani byli w oddzialach partyzanckichi powstanczych jako kapelani. .6. Zar6wno m~s k ie jak zenskie kongregacje braly czynny udzialw akcji niesienia pomocy rannym w latach 1939-1944, a zwIaszczaw czasie Powstania Warszawskiego.Dzialalnosc zakon6w i zgromadzen w okresie 1939-1945 niejest opracowana, dlatego trudno cos wi~cej poda c poza zasygnalizowaniemkilku wazniejszych kierunkow pracy rodzin zako1ll1ych,kt6re w tragicznych chwilach przezywanych przez narod polskiwykazaly sw6j patriotyzm.Wedlug danych orientacyjnych, zebranych \V 1'. 1947, zgim;lo521 zakonnik6w, w tym 270 ojc6w (16010 og6Iu ksi~zy zakonnych).673 zakonnik6w bylo ponadto wi~zionycli.. Szczeg6lnie dotkliwestraty poniesli jezuici, misjonarze sw. Wincentego, misjonarzesw.. Rodziny, redemptorysci i franciszkanie konwentualni.Sposr6d zgromadzen zenskich najbardziej ucierpialy szarytkinarazone szczeg6lnie na niebezpieczenstwo w swej pracy szpitalno-pieh;gniarskiej.Lqcznie zgin~lo 247 zakonnic, wi~zionychbylo 475, a wysiedlonych 3.781 (27,6010) .•