Pobierz Podręcznik - Przedsiębiorczy Uniwersytet - Instytut Badań ...

5.5.6. Model F: Spin off z uczelni
Problematyka spin off-ów wyłaniających się z uczelni jest na ogół problematyką
szeroko znaną. W tym miejscu warto skoncentrować się na opisie modelu
biznesowego firm wyłaniających się z uczelni oraz charakterystyce tego, jak ten
model rozwinąć, aby mógł osiągnąć sukces. Generalnie podstawą tworzenia firm
spin off jest z jednej strony przedsiębiorcza strategia uniwersytetu zmierzająca do
zapewnienia jak największego praktycznego upowszechnienia dorobku uczelni,
a z drugiej strony indywidualne dążenia poszczególnych pracowników uczelni,
czy też jej studentów, zmierzające do usamodzielniania się i realizacji koncepcji
biznesowych. Możliwość tworzenia spółek spin off wymaga istnienia regulacji
wewnątrz uniwersytetu, które byłyby przyjazne dla tego typu inicjatyw, dawałyby
istotną pomoc dla naukowców zwłaszcza w okresie rozwojowym, a ponadto
wymaga wyzbycia się psychologicznych obaw o generowanie nierówności na
uczelni. Ten czynnik psychologiczny jest szczególnie ważny ponieważ środowiska
uniwersyteckie charakteryzują się stosunkowo dużym egalitaryzmem i poczucie
tego, że któryś z kolegów mógłby się wzbogacić wykorzystując do tego pośrednio,
czy też bezpośrednio zasoby uczelni bardzo boli środowisko akademickie. Bariery
psychologiczne są wiec podstawowym czynnikiem, który hamuje budowę regulacji
w zakresie spółek spin off.
Drugim czynnikiem jest fakt istnienia „dzikiego rynku” w zakresie wiedzy
i własności przemysłowej tworzonej na uczelni. Bardzo często własność intelektualna
w ogóle nie jest chroniona i w efekcie wydostaje się poza uczelnię albo
poprzez pracowników, albo w wyniku nieskrępowanego wykorzystywania publikacji
naukowych. Poważną barierą w budowie koncepcji wyłaniania z uniwersytetu
spółek spin-off jest również administracyjno – biurokratyczne podejście władz
uczelni, które nie rozumieją korzyści dla uczelni z tego typu działań. Jak pokazuje
polska praktyka, uczelnie z mozołem pokonują te bariery i powoli budują wewnętrzne
regulacje w zakresie ochrony własności intelektualnej, a także budują
regulaminy czy zasady powoływania spółek spin-off. 184
Model biznesowy spółki spin off wyłaniającej się z uczelni wymaga rozstrzygnięcia
szeregu problemów. Zaliczyć do nich można:
•
•
•
stworzenie platformy wzajemnych korzyści dla indywidualnych udziałowców
spółki jak również dla uczelni, służą temu sformalizowane zasady udziału
w korzyściach z komercjalizacji, treść umowy spółki, strategia finansowania
(pozyskiwania kapitału) i inne dokumenty,
zbudowanie zasad korzystania przez spółkę spin off z zasobów materialnych
uczelni: wyposażenia badawczego, pomieszczeń, laboratoriów, sal konferencyjnych
itp.
ustalenie zasad wzajemnej promocji i wspierania się w zakresie wykorzystania
tożsamości marketingowej uniwersytetu,
184 Jedną z pierwszych regulacji w tym zakresie opracował Uniwersytet Jagielloński.
165