Pobierz Podręcznik - Przedsiębiorczy Uniwersytet - Instytut Badań ...

Rozdział 6. Budowanie wartości rezultatów prac naukowych i B+R w jednostce naukowej
„Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda
sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji,
nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.”
185
Własność intelektualna w momencie powstania występuje w postaci niematerialnej,
aby następnie przyjąć postać materialną w postaci produktów. Można
się spotkać z określeniem, że własność intelektualna stanowi handlowe zastosowanie
twórczych idei dla stawienia czoła wyzwaniom technologicznym czy też
artystycznym. Własnością intelektualną nie jest produkt sam w sobie, ale stojąca
za nim myśl oraz sposób, w jaki myśl ta jest wyrażona. Własność intelektualna
może być przedmiotem transakcji, podlega również ubezpieczeniu i może służyć
jako zabezpieczenie majątkowe.
Z pojęciem własności intelektualnej wiąże się również pojęcie praw własności
intelektualnej (intellectual property rights). Odnosi się ono do zbioru egzekwowalnych
prawnie interesów, które dana jednostka posiada do własności intelektualnej.
Zgodnie z konwencją o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej,
termin własność intelektualna oznacza prawa odnoszące się do:
• dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
• interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców,
do fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,
• wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
• odkryć naukowych,
• wzorów przemysłowych,
• znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń
handlowych,
• ochrony przed nieuczciwą konkurencją,
•
•
•
172
oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie
przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej 186 .
Własność intelektualną można podzielić na:
własność przemysłową – daje ich posiadaczowi monopol na korzystanie z wy-
nalazków technicznych lub wizualnych oraz charakterystycznych znaków (patenty
na wynalazki, projekty, modele przemysłowe, znaki towarowe),
prawa autorskie i prawa pokrewne – chronią oryginalne dzieła literackie i ar-
tystyczne, kompozycje muzyczne, programy telewizyjne i komputerowe, bazy
danych, twórczość w dziedzinie multimediów.
185 Art. 23 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 1964, nr 16, poz. 93 z późn. zm.
186 Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, sporządzona w Sztokholmie
dnia 14 lipca 1967 r., Dz. U. 1975, nr 9, poz. 49, art. 2, pkt. VIII; za: R. Zaborowska, Znaczenie kapitału
intelektualnego w działalności i sprawozdawczości przedsiębiorstw, rozprawa doktorska, Sopot 2008.