Pobierz Podręcznik - Przedsiębiorczy Uniwersytet - Instytut Badań ...

wieku 18 . W pierwszej rewolucji przemysłowej, wynalazki i innowacje pojawiły się
m.in. na skutek wyczerpania prostego źródła energii, jakim było drewno w Anglii,
natomiast w drugiej rewolucji kolejne innowacje i postęp były możliwe dzięki
odkryciu związanym z możliwością wykorzystywania kolejnego źródła energii,
jakim było opracowanie w 1852 r. przez Łukasiewicza metody rafinacji ropy naftowej.
Otwierało ono nowe możliwości w energetyce i przyczyniło się do rozwoju
przemysłu chemicznego. Ignacy Łukasiewicz (1822-1882, działacz niepodległościowy,
aresztowany, a następnie zmuszony do zamieszkania we Lwowie) dokonał
destylacji ropy naftowej na zlecenie swojego pracodawcy Mikolascha w laboratorium
przy aptece, gdzie pracował jako farmaceuta 19 . Stworzona rok później przez
Łukasiewicza lampa naftowa była używana do oświetlania wystawy w aptece,
a następnie – szpitala powszechnego we Lwowie. Kolejnym etapem w życiu wynalazcy
było podjęcie działalności gospodarczej – w Bóbrce koło Krosna założył
pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej, a następnie, w Ulaszowicach koło
Jasła – pierwszą rafinerię. Jest to kolejny przykład praktycznego wykorzystania
rezultatów prac badawczo-rozwojowych przez samego badacza.
W 1879 r. Edison wynalazł żarówkę, co przyczyniło się do upowszechnienia
elektryczności i oświetlenia. Zaczęły powstawać pierwsze elektrownie, a do wytwarzania
elektryczności wykorzystywano energię wodną. Jednocześnie wynaleziony
nowy system przesyłania prądu za pomocą sieci przewodów wysokiego
napięcia umożliwiał przekazywanie prądu do odległych lokalizacji.
Nowe wynalazki pojawiły się także w hutnictwie. Dzięki innowacjom Bessemera
(1856 r. – „gruszka Bessemera”), braci Martin (1867 r. – budowa pieca martenowskiego,
początek recyklingu) i Thomasa Edison (1878 r. – wynalezienie pieca
umożliwiającego wykorzystanie rud żelaza zanieczyszczonych przez związki fosforu
do produkcji wysokiej jakości żelaza) możliwy stał się wytop stali bezpośrednio
z surówki żelaza, co skróciło cykl produkcji stali i podniosło jej jakość. Henry
Bessemer (1813-1898) jest przykładem wynalazcy samouka, bo metalurgii uczył się
w odlewni swojego ojca, a także przykładem osoby o ponadprzeciętnej kreatywności
20 . Już jako nastolatek miał na swoim koncie wdrożenie do praktycznego zastosowania
wymyślonej, nowej metody stemplowania dokumentów. Zaczął ją stosować
na szeroką skalę rząd brytyjski, jednak młody wynalazca nie otrzymał wynagrodzenia.
Od tego czasu Bessemer patentował wszystkie swoje wynalazki. Jest twórcą
różnych urządzeń, np. maszyny zecerskiej, nowej maszyny do rafinacji cukru, udoskonalonego
pocisku artyleryjskiego – na potrzeby wojny krymskiej (był to wynalazek,
który pociągnął za sobą prace nad nowym sposobem wytwarzania stali lepszej
jakości, bo okazało się, że lufy armatnie nie są tak wytrzymałe, żeby wystrzeliwać
udoskonalone pociski Bessemera). Te obserwacje doprowadziły wynalazcę do opa-
18 Opracowano na podst.: Internetowej encyklopedii PWN, informacji zawartych w portalu www.historia.net.pl,
www.wikipedia.org, www.nt.if.pwr.wroc.pl, www.prus.pl
19 www.wynalazki.mt.com.pl
20 Tamże.
21