Pobierz Podręcznik - Przedsiębiorczy Uniwersytet - Instytut Badań ...

Rozdział 9. Strategie ochrony i udostępniania własności intelektualnej w jednostce naukowej
ich zgłaszaniem do ochrony prawnej, prowadzeniem obrony spraw zgłoszonych
do ochrony prawnej w trakcie ich rozpatrywania przed Urzędem Patentowym RP,
a także negocjowaniem, sporządzaniem i zawieraniem umów z zakresu ochrony
własności przemysłowej dotyczących komercjalizacji wyników badań 253 . Innym
rozwiązaniem może być korzystanie z zewnętrznych kancelarii rzeczników patentowych.
W przypadku tego typu rozwiązania warto desygnować osobę, która
z ramienia uczelni będzie zajmować się kontaktami ze wspomnianą kancelarią.
Politechniki zgłaszają najwięcej wniosków patentowych. Jednak również inne
typy szkół akademickich uzyskują patenty. Wśród Uniwersytetów liderem w liczbie
zgłoszeń patentowych jest Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jednak
generalnie Politechniki zgłaszają 3-10 razy więcej patentów niż Uniwersytety 254 .
Należy jednak pamiętać, że ochrona własności intelektualnej nie ogranicza się
do ochrony własności przemysłowej. Znaczną część rezultatów, wypracowanych
na uczelniach chronią prawa autorskie. Wprawdzie wiedza opublikowana staje się
własnością wszystkich zainteresowanych, a chronione są tylko prawa autorskie,
ale oznacza to, że umiejętne zarządzanie prawami autorskimi może generować
strumień przychodów dla uczelni. Jednym z rozwiązań jest podpisywanie umów
z wydawnictwami, które z tytułu praw do publikacji atrakcyjnych wyników badań
gotowe są zasilać finansowo uczelnię. Przy podziale wpływów z honorariów
autorskich, podobnie jak w przypadku wynalazków, konieczne jest ustalenie, w jakiej
proporcji wpływy z tytułu honorariów dzielone są między uczelnię, a autora
publikacji.
Generowaniu wpływów z tytułu honorariów autorskich służy odpowiednie
planowanie badań, wspomniane na początku rozdziału. W naukach społecznych
generowaniu wpływów z tego tytułu służy podejmowanie badań, odnoszących się
do bieżących wydarzeń, czy też stymulujących debatę publiczną, mogących zainteresować
możliwe szerokie grupy czytelników. Dobrym wzorem w tym zakresie
są uczelnie amerykańskie, które tak planują tematy badań, aby ich wyniki mogły
zainteresować nie tylko społeczność akademicką, ale również inne grupy czytelników.
Prowadzenie badań, których wyniki generują zainteresowanie publiczne
pozwala na sprzedaż praw autorskich do publikacji, które mogą być dystrybuowane
w relatywnie dużych nakładach i tym samym wpływa na zwiększanie finansowania
uczelni, a także na budowę jej prestiżu, jako instytucji włączającej się
w zagadnienia kluczowe dla całego społeczeństwa.
9.2.1. Ustalenie praw własności i zasad publikacji
Pojawienie się w projekcie badawczym rezultatów, które mogą mieć znaczenie
gospodarcze wymaga przede wszystkim ustalenia, kto jest właścicielem rezultatu.
253 www.nauka.pwr.wroc.pl
254 Wojciech Lisiecki, Ochrona własności intelektualnej na UAM. Prezentacja 30.10.2007.
240