Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Zentzuen bilakaera: zentzu krisiaz
Subjektuak aktore sozial kolektiboak dira, zeinen bidez
indibiduoek euren esperientziaren gaineko zentzu
holistikoa lortzen duten. Kasu honetan, identitatearen
eraikuntzak bizi proiektu ezberdina eraikitzea du
helburu, akaso zapaldutako identitatean oinarritik
abiatuz, baina gizartearen eraldaketa du ipar.
Castells-ek, Gramsci-ren gizarte zibilari buruzko kontzeptuaren
haritik, kooperatibak identitate legitimatzaileen barruan
kokatzen baditu ere, baieztapen hori matizatu beharra ikusten du
Azkarraga Etxagibelek. Kontuan hartu behar ei dira identitate
molde ezberdinen arteko mugak ez direla beti garbiak. Sarritan –
akaso gehienetan- identitate molde batean aipatutako hiru
tipoetako osagaiak aurki daitezkelako.
“Bere formulazio ideologiko-teorikoari
bagagozkio. Arrasateko kooperatibismoa
‘proiektu-identitatetik’ gertuago ikusten dugu,
finean, gizarte eraldaketa proiektu bat izan
duelako hondoan, eta identitate berri bat
eratzen saiatu izan delako”. 53
Agian beste kontu bat, praktikan Arrasateko mugimendu
kooperatiboak gorpuzten duen identitate mota da, berau gertuago
egon daiteke aipatutako identitate legitimatzailetik. Izan ere,
sasoi batean, erregimen frankistak marraztutako ordena
politikoan gizarteko instituzio nagusien kontrako
estrategiatarako tokirik ez zegoen. Zentzu horretan, sasoi
hartan erresistentzia identitateak ez ziren posible, eta
ekinbide modu bakarra, ordenaren zenbait logiketatik edango
zuena zen, tinte iraultzailerik bakoa. Azkarraga Etxagibelen
hitzetan, ”ezker iraultzailearen kritika historikoa horretan
zentratu da, hain zuzen, Arrasateko kooperatibismoaren jite
legitimatzaile eta ordenaren sustatzaile izaera horretan”.
Halere, bestetik, demokraziarik gabeko testuinguru soziohistorikoan,
demokrazian oinarritutako industria esperientzia
planteatu zen, garaiko ordenarekiko erabat kontrajarriak ziren
printzipioak eta praxia garatu zirelarik.
Castells-ek esaten duen legez, identitatea marko historiko
konkretu batean gertatzen da, eta hori dela eta, ezinbestekoa
dugu ‘modernitate berantiarreko’ gaurko gizarteetan identitateek
hartzen duten formari buruzko zenbait zertzelada aztertzea.
Giddens-en ekarpenak interesgarriak dira ariketa hori burutzeko.
Autore horren ustean, norberaren identitatea ez da indibiduoak
duen bereizgarri bat, baizik eta pertsonak erreflexiboki
ulertutako ‘ni’a da, horretarako bere biografia erabiliz. Hau
da, gizakia izatea ondoko honetan datza: norberak egiten
diharduena ulertzea, eta zergatik egiten ari den ulertzea. Gaur
53 Azkarraga Etxagibel, J.: Identitate kooperatiboaren bilakaera: Arrasateko
Kooperatiba Esperientzia. Tesia. 2006. 5.kapitulua.
129