Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Fagor Arrasateren ibilbide historikoa
1968-1975
2.2 Grebak: kanpo eta barne arrazoiak
Kooperatibak handituz zihoazen eta langile berri askok ez zuten
sistema kooperatiboaren nondik norakoen berririk. Sortutako
lanpostu askoren balorazioa ere egin gabe zegoen eta kooperatiba
bakoitzak bere metodo eta irizpideen arabera egiten zuen
balorazioa. Desberdintasun horiek zirela-eta, 1971n Ulgorren
lanpostuen balorazio sisteman aldaketak ezartzea nahi zuen
langile talde txiki bat greba antolatzen aritu zen, baina ez
zuen erantzun masiborik izan. Orduz geroztik 2 greba mota
bereizten dira araudian: kanpo arrazoiengatik eta barne
arrazoiengatik egindakoak. Kanpo arrazoiak Euskal Herri nahiz
Espainiako lan arloko gaiak izan zitezkeen. Barne
arrazoiengatiko grebak aldiz, kooperatibari egindako eraso
bezala kontsideratuko zen ordutik aurrera, eta mota horretako
grebak bultzatzea zigortzeko edota kaleratzeko arrazoi bihurtu
ziren. Izan ere, barne arazoak konpontzeko beste bide batzuk
bazeudelako, Kontseilu Sozialaren bitartekaritzaz adibidez.
2.3. Lanpostuen balorazio txostena
1965ean egin zen soldaten indizeen azterketa, baina ez zegoen
kooperatiba arteko sistema bateraturik. Eskulan zuzeneko postuek
indize fijo bat zuten, ez ziren kontuan hartzen langileak
lortutako emaitzak. Administratzaile eta zuzendariei zegokienez
aldiz, beste sistema bat zuten. Lanpostuak zuen indizea igo
zezakeen norberak lortutako emaitza onei esker. Lanpostuen
arteko desberdintasun horretaz gain, kooperatiba bakoitzak era
desberdinean aplikatzen zuen, eta langileak kooperatiba batetik
bestera mugitzerakoan arazoak izaten ziren indizeen aldaketekin.
Arrasaten ez zuen lanpostuen balorazio berriak asko eragin.
Honako testigantzak jaso ditugu Arrasatek balorazioekiko eta
ondoren etorriko den grebaren inguruan izandako jarrerari buruz:
2.4. 1974ko ekainaren 27ko Greba
Aipatu Lanpostuen Ebaluazioa zela-eta, Ulgorreko kateko
langileak batez ere, ez zeuden ados jasan zuten indize
aldaketarekin, eta beste eskakizun batzuen artean erabaki hori
errebisatzea eskatzen zuten. Bertan sortu zen protestaren
nukleoa, eta tira-bira handiko egun batzuen ostean, 1974ko
ekainaren 27an, arratsaldez, 400 langile inguru kalera irten
ziren. Gehienak Ulgorrekoak ziren arren bazeuden Fagelectrokoak
ere. Arrasatera aldiz ez zieten sartzen utzi.
“Ikusi gauen hori bueltioi hasi biher
ziela eitten da. Gu ez gazak ados
horreaz jokabide horreaz, da gure
terrenotik ez dotsau itxi biher pasetan,
gure badaue Fagorren ibili dittezela.
Eta Elektronikakuek Elektronikan, baiña
169