Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren ibilbide historikoa
1.1.3 Pentsamenduaren iturriak
- Elizaren doktrina soziala
Arizmendiarrietaren iturririk garrantzitsuena kristautasuna
izan da. Eta horren barruan, gizarte gaiez XX. mendean Eliza
Katolikoak garatutako Ikasbide Soziala: pertsonaren duintasun
sakratuaren aldarrikapena eta horren gauzatze pertsonal eta
komunitarioa ardatz nagusi hartzen dituena.
- Pertsonalismoa
Inspirazio kristauko pentsamendu sozialari loturik, autore
pertsonalista frantsesak izan zituen erreferentzia nagusi,
Maritain eta Mounier bereziki. Haiek bezala, modernitatea
krisian ikusten du Arizmendiarrietak eta humanismo integrala edo
gizarte pertsonalista irudikatzen du. Pertsona eta komunitatea
dira bi iparrak, edo ipar bakarraren bi kontzeptu osagarriak.
Arizmendiarrieta, ordea, biziki praktikoa da eta gizarte
berriaren oinarri ekonomikoak errealitatean gauzatzen saiatzen
da: lanaren soberania kapitalaren gainetik, langileen
autogestioa, erakunde zehatzak sortzea.
- Kooperatibismoaren tradizioa
Rochdale frantziarrak sortutako lehen kooperatiba-esperientzia
modernotik hasita, (1834) kooperatibismoa oso mugimendu
hetereogeneoa izan da. Inpirazio anarkistatik, kristautik,
sindikaletik eta abarretik edan dute kooperatiba-esperientzia
desberdinek. Bere aniztasunean, hala ere, tradizio kooperatiboak
baditu oinarrizko printzipio komunak. Arizmendiarrietak tradizio
honekin ere izan zuen harremana bai Europa mailan (P. Lambert),
eta bai Euskal Herrian izandako esperientziekin ere. Eibarko
Alfa enpresako esperientzia aipa daiteke azken horien artean,
Arizmendiarrietaren lagun Toribio Etxebarria Eibarko sozialista
historikoaren bultzadaz sortua.
- Sozialismoa
Arizmendiarrietaren testuetan aita santuen eta idazle
sozialisten aipuak aurki daitezke nahasian. Izan ere, bien
artean pareko ideia ugari aurkitu zituen. Nahiz eta bi ideia
garrantzitsutan ez ados egon (Estatuaren papera eta jabego
pribatua), sozialismoaren idazle nagusien ideietatik edango du.
Sozialismoak osatzen duen familia handiaren barnean
laborismoa izango da Arizmendiarrietagan kuriositate handiena
piztuko duen adarra; J. Ramsey MacDonald, Stafford Cripps,
Attlee edo Leo Blum-en eskutik hainbat ideia jasoko du.
92