Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren oinarri filosofikoak
2. Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren
Oinarrizko hamar Printzipio Kooperatiboak
2.1 Sarrera
Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren nortasun eta izatearen
ezaugarri multzoa da Oinarrizko Printzipio Kooperatiboen
deklarazioa. 1987an idatzi eta onartu ziren esperientziaren muin
etiko eta ideologikoa jasotzen dituzten hamar printzipioak.
Orain dela 50 urte inguru abiatu zen praktika enpresariala dugu
AKE, halere, printzipioek gaurkotasuna izaten jarraitzen dute.
XXI.mende honetako enpresa kultura berriak behin eta berriz
aipatzen ditu langileen inplikazioa, erantzukizuna,
partehartzea, autogestioa, interkooperazioa, lankidetza eta
antzeko terminoak. Eszenatoki global berrian erakundeek
lehiarako dituzten diferentzialak direla azpimarratzen dute.
Kooperatibek, eta konkretuki Arizmendiarrietaren pentsamenduaren
eraginpean sortu eta garatutako AKEko kooperatibek, berezko
dituzte ezaugarri horiek.
Idatzi zirenerako Arizmendiarrieta desagertua zegoen, eta bere
jarraitzaile zuzenak 35 erretiratzekotan ziren. Momentu horretan,
“Eginiko ibilbidearen oinarri ideologikoa
instituzionalizatzearen garrantzia bere egingo dute”. Belaunaldi
berriek, kooperatibista berriek, portaera kodigo bat bere egin
dezaten, eta esperientziaren muin ideologikoari jarraipena emate
aldera.
Beraz, oinarrizko printzipioek kooperatiben berezko ezaugarriak
identifikatzen dituztela esan dezakegu. Erakunde ireki eta
demokratikoak (bazkide bat, boto bat), boterea lanean
oinarrituko dutenak (eta kapitala horren zerbitzura dagoen
tresna), eta bere kudeaketan parte hartzea, ordainsarien gaineko
elkartasuna eta interkooperazioa bultzatuz, gure ingurunea
eraldatzeko eta aurreratzeko bokazioz.
Oinarrizko printzipioek Printzipio Kooperatibo Unibertsaletan
dute oinarria. Ingalaterrako Rochaleko “aintzindariek” formulatu
zituzten lehendabizikoz, eta Nazioarteko Aliantza Kooperatiboak
geroztik egin dituen kongresuetan eguneratu. MCCk, gaur egungo
Mondragon Taldeak, Arrasateko Talde Kooperatibaren I. Kongresuan
onartu zituen 1987.urteko urrian. Hortaz, ordura arte praktikan
jartzen ari ziren ideiei forma eman zitzaien, kodifikatu egin
ziren.
Printzipioen gaurkotasunaz jardun dugu, enpresa kultura berriak
eta management modernoarekin bat etor litezkeela ere aipatu
dugu. Baina gure kezka nagusia beste bat da: zeintzuk dira
35 Jose Maria Ormaetxeak formulatu eta idatzi zituen Printzipio Kooperatiboak.
66