Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Sarrera
Arrasateko Kooperatiba Esperientzia, gaur egun Mondragon Taldea
izenez ezagutzen dugun errealitatea, errealitate erreferentziala
da munduko gizarte-ekonomia alorrean, eta toki berezia du Euskal
Herriko entitate sozioekonomikoen artean. Arrasateko
Esperientziak aldaketa sakonak bizi izan ditu azken
hamarkadatan. Azken urteotan asko hazi da, bai negoziobolumenari
dagokionean zein langile kopuruan. Aldaketa eta
transformazioek zerikusi zuzena dute egungo merkatuan lehiatzeko
arau eta ekonomia globalizatuari erantzuteko premiekin, baina
faktore gehiago eta sakonagoak daude horietan inplikaturik.
Hainbat ahotsek diote jada ez dutela balio iraganeko zentzu
kolektiboek, gaur egun bizi dugun aro aldaketari egokitutako
zentzu kolektibo bat gorpuztu beharra dagoela gaur egungo
kooperatibistengan eta etorkizun-ikuspegi berritu baten beharra
dagoela. Kezka horretatik abiatzen da gure begiratua.
Joseba Azkarragak (Azkarraga, 2006) ‘zentzu krisi’ bat
diagnostikatu zuen Arrasateko Kooperatiba Esperientziari
egindako begiratu zabalean. Abiapuntu moduan bat egiten dugu
Azkarragak diagnostikatutako zentzu krisiarekin: jada sorrerako
fundatzaileengan eta ondorengo belaunaldian motibazio iturri
izan zirenak (kristautasuna, klasea eta nazioa) ahulduta daudela
dirudi.
“Arrasateko kooperatibismoaren egungo krisia
(globalizatutako eta intentsitate handiko
kooperatibismo-ereduarena) krisi kulturala edo zentzu
krisia da nagusiki. Izan ere, sistemari egonkortasuna
eman dioten eta berau “esanahi gorenez” hornitu duten
“lokarri transzendentalak” eta lokarri sekularizatuak
(erlijio laikoak: klasea eta nazioa) ahulduta ageri
dira.”
Azkarragak Arrasateko Kooperatiba Esperientziaren identitate
kooperatiboaren sorrera, bilakaera eta gaurko egoera aztertu
ditu. Horretarako, eztabaida taldeak eta elkarrizketa sakonak
baliatu ditu eta kooperatibistak bi multzo handitan banatu. Alde
batetik, fundatzaileak (duela 50 urte inguru kooperatibak sortu
zituzten hiru liderrak); eta bestetik, bidegileak eta gaurko
protagonistak, bidean protagonista izan direnak, euretako batzuk
puntako gidariak izan direnak. Beraz, “goi mailako”
kooperatibisten iritzi eta ekarpenetan oinarritu du bere
ikerlana.
Ikerkuntza horrek kooperatibismoa interpretatzeko marko orokor
bat ezarri du Lanki Ikertegian. Gure ikerketak Azkarragaren lana
izango du oinarrizko marko intelektuala, eta berak landutako
emaitzak izango ditugu abiapuntu.
17