Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Kooperatibismoaren bi logikak
Arrasateko Esperientziaren arrakastaz hitz egiterakoan, bere
gaitasun teknikoez gain, zenbait faktore azpimarratzen ditu
esperientziako baloreekin harremanetan jarri daitezkeenak.
Lehendabiziko faktorea motibazioa genuke. Bazkide guztien
berdintasunean du oinarri, eta pertsona bat boto arauan bere
adierazpen nagusiena. Bigarren maila batean elkartasunaz hitz
egiten digu kooperatiben oinarrizko balore bezala eta berau
gauzatzeko garatutako mekanismoez, bai kooperatiba barrura
begira, eta baita kooperatiben artean ere (kooperatiba barneko
soldata tartea, kooperatiben arteko fondo komunak, kooperatiba
sarea eusteko kooperatiben sorrera, talde kooperatiboak...).
Hirugarren faktorea AKEren baitan langile-enpresari dualitatea
apurtu izana aipatuko digu Mathews-ek: “(...) su capacidad de
reducir al mínimo lo que llaman los teóricos de la agencia `el
dilema básico de la agencia´ - con su capacidad de reducir y
quizás en última instancia de eliminar las divergencias del
interés que emergen inevitablemente entre los directores y
agentes en una relación de agencia.” 21
Mathews-entzat aipaturiko azken ezaugarri hau funtsezko dute
kooperatibek beraien biziraupenerako, eta erabaki demokratikoek
dakartzaten kostu altuagoak konpentsatzeko bide bakarra genuke.
Bere ustez, ordea, ez da behar beste zaindu eta zenbait
ikerketen harira kooperatibisten arteko banaketaren sintomak
antzeman daitezke. Ondorengo aipu honetan AKEk bizi dezakeen
arriskuaz ohartarazten digu:
Arrasateko Esperientziaren etorkizuneko erronketaz ondorengo
kezka botatzen du Mathews-ek:
“In celebrating the strengths of cooperatives
it is important also to be mindful of
their weaknesses. To the extent that the cooperatives
fail to fully give effect to the ethical
standards laid down for them by Arizmendiarrieta – to
the extent that the basis agency dilemma is
incompletely overcome – they proportionately forfeit
their competitive advantage, and like traditional cooperatives,
are rendered vulnerable to the Rochdale
cul-de-sac”. 22
21 Mathews, Race: ‘Mondragón: Rendimiento pasado y potencial futuro” hitzaldia.
Washington. 2002. 7.orrialdea.
22 Mathews, Race: ‘Ethics and Inclusion: Mondragon and the Workplace
Relationship’, Etika-Enpresa Jardunaldiak, HUHEZI - Mondragon
Unibertsitatea, Eskoriatza, 2001eko maiatza. 14.orrialdea.
45