Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Kooperatibismoaren bi logikak
Kooperatiba askotako kideek, makina eta baliabide kolektiboak
erabiltzen ikasi nahiko dute, gero kooperatibatik erretiratu eta
bide indibidualari ekiteko. Autorearen ustez sozietate
kooperatiboa bizitza ekonomikoko beste baliabide bat gehiago
izango da, besteetatik bereizten ez dena. Edozein izan daiteke
kooperatibista, eta horrek ez du zertan suposatu balio
batzuekiko atxikimendua. Autorearen iritzian, langile klaseak
bere borroka erreminta zena, kooperazioa, esku artetik ihes
egiten utzi du. Kooperatiba horien helburuak (batez ere
produkzio kooperatibenak), teorian, langileen askapenaren alde
eta gizartea eraldatzearen alde egoten jarraituko dute; baina
sindikatuek eta langile alderdiek hartutako bideetatik aldentzen
hasiak dira.
Hirugarren estadio honetan kooperatibak gizarte globalaren aurka
jarri gura izan dituen instituzio berriak erabat ahituta daude.
Lan komunitateetan barruko araudiak erregelamendu funtzional
bilakatu dira. Kultur adierazpen komunitario eta autonomoak
desagertu egin dira, eta ordainketa sistema alternatiboak bertan
behera utzi. Gainera, taldeen tamaina handitzean koherentzia
galduko da eta baita kultur jardueren beharra ere.
Esperientzia komunitarioek hamar edo hamabost urteko ibilbidea
egiten dutenean, bertako kideak zahartu ahala bestelako ardurak
agertzen dituzte: seme-alaben zaintza eta instrukzioa,
familiaren mantenua… Segurtasun nahia kudeaketa kolektiboaren
esperientziari gailentzen zaio.
Autoreak argituko digu gizarteko balioekiko gerturatze hau ez
dela gertatu protagonistek hala gura izan dutelako. Militante
kooperatibista zaharren konfidentziek garbi uzten dute aspektu
hau, euren desio eta saiakeren kontra gertatu dela.
Demokrazia zuzenetik demokrazia delegatura dagoen saltoaz
antzeko zerbait esan dezakegu. Hirugarren estadio honetan
autoritatearen delegazioak aurrera egingo du nabarmen. Asanblada
orokorrak apenas erabiliko du bere boterea modu zuzen batean,
hauteskundeetara mugatuko da bere parte hartzea. Kontrolari
dagokionez, arduradunen jarduerak gero eta konplexuagoak izango
dira eta honek oztopatu egingo du baseko kideen kontrol zuzen
eta efektiboa.
Formazio hutsuneak direla eta, kideek errekonozituko dute
bizitza kolektiboaren aspektu guztiei aurre egiteko gaitasun
eza, eta kritikak ere leundu egingo dira hirugarren estadio
honetan.
Mugen onarpena da hirugarren estadio honetan egiten den ariketa.
Lana eta kapitalaren arteko gatazka tradizionala gainditu izanak
agerian uzten du bestelako antagonismo bat, ‘zuzendari’ eta
‘zuzenduaren’ artean gertatzen dena, ‘esku’ langileen eta
langile ‘intelektualen’ artean. Bi azpitalde hauen arteko indar
35