Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Zentzuen bilakaera: zentzu krisiaz
lekua jan dietela motibazio indibidualek. Hasiera batean zentzua
eskaintzen zuten iturri horien emaria txikitu egin dela dirudi
eta nekez eskaini ditzaketela bizi-jarrera oso bat sostengatzeko
indarrik. Jada “kooperatibista izate horretan ez dago emozio
gogor edo sakonik” 60 .
Zentzu krisiaren nondik norakoak
Azkarraga Etxagibelek Arrasateko kooperatibagintzaren gainean
egindako ikerketan zentzu-krisia ulertzeko zenbait gako aipatzen
dizkigu. Zerk eragin du AKEren zentzuen desgastea? Zeintzuk izan
daitezke krisi prozesu hori sorrarazi duten faktoreak? Hona
hemen labur-labur Azkarraga Etxagibelek aipatzen dituenak:
- Konstelazio ideologikoaren ahultzea. Lehenago aipatu ditugun
motibazio ideologikoek desgastea bizi dute eta zailagoa zaie
haien motibazioei eustea. Alde batetik, AKEren sekularizazioa
bizi dugu eta era berean gizarte osoarena. Bigarrenik,
sozialismoak sustraituriko motibazioek ere gainbehera bizi dute
mundu osoan. Eta azkenik, herrigintzaren esparrua ukitua izan
daazken hamarkadetan, besteak beste nazioarteratzeraen eskutik
nolabaiteko desnazionalizazio prozesua bizi baitu esperientziak.
Jatorrizko iturrien ahultzearekin batera, enpresa munduak
diskurtso berri bat ernetu du; management berriaren harira
partehartzea ardatz harturik, langileen asebetetze eta gizarte
erantzukizuna bultzatzen dituen diskurtsoa. Enpresa enkantatzeko
saiakera berri baten aurrean gaude.
- Gizarte aldaketa Euskal Herrian. Esperientziak dituen 50 urte
hauetan testuinguru eta gizartea asko aldatu da eta prozesu
horiek guztiek eragin zuzena izan dute AKEn. Azkarraga
Etxagibelek ondorengo lau puntu hauetan laburbiltzen ditu
testuinguru aldaketak:
• Testuinguru ekonomikoa. Genesi garaiko testuinguru
ekonomikoan mugak itxita zeuden eta autarkia egoera zen
nagusi. Ordukoek diotenez, testuinguru hartan errazagoa zen
enpresa jarduera aurrera eramatea (ekoizten zen guztia
saltzen ei zen) eta tarte gehiago geratzen zen bestelako
logika sozialetarako. Egungo eszenatokia oso bestelakoa da.
Globalizazioaren harira testuinguru lehiakor batean
murgildurik gaude eta zailagoa du ekinbide enpresarialak bere
lekuari eustea merkatuaren barruan. Lehiakortasun hazkorreko
testuinguru batean, badirudi tarte estuagoa geratzen dela
efizientzia ez dakarten bestelako baloreetarako.
60 Azkarraga Etxagibel, J. op.cit. 59.orr.
135