Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal enpirikoa
Azterketa kuantitatiboa
landu dugun ibilbide historikoaren baitan eta deskribatu ditugun
gizarte aldaketei erreparatuta, zera esan dezakegu: garai bateko
kooperatibismoan egon zitezkeen motibazio publiko-politikoetatik
motibazio pribatu edo indibidualetarantz goazela. Badirudi,
azken motibazio horiek direla indartze bidean datozenak. Zentzu
sozialen tokian, indarra hartzen ari dira zentzu indibidualak
dituzten elementuak.
Azkarraga Etxagibelen iritziz, Arrasateko kooperatibismoak garai
postmodernoari dagozkion ezaugarriekin bat egiteko potentziala
dauka. Autoerrealizaziorako aukerak bestelako enpresek baino
errazago edo modu koherenteago batean eskaintzeko bokazioa
dauka; halere, horrek badauka bere alde iluna ere: non gelditzen
da motibazio sozialetarako tartea? Non gelditzen da gizarte
eraldaketa ipar zuen proiektuaren paradigma?
“Kooperatibismoak badaki bat egiten bizi dugun
garai postmodernoan urgaineratzen ari diren zentzu
inplikazio eredu berriekin; badaki bat egiten
autorrealizazioaren lengoiarekin. Ikuspegi baikor
horretatik Arrasateko kooperatibismoaren indar
erakustaldi baten aurrean gaude: jendeak aurki dezake
enpresa kooperatiboan (enpresa kapitalistan baino
errazago, zenbait inkestak diotenaren arabera) gaur
hain inportantea dena, hots, garapen indibidualerako
eremu bat, sustapen eta autorrealizazio
profesionalerako baldintza onak. Ez da gutxi. Galdera
da: non geratzen da gizartea aldatzeko eta hobetzeko
kooperatibismoaren berezko egitasmoa? Non proiektu
kolektiboa? Gizartea eraldatzearen aldeko
konpromisoaren higadura ikusten ari ote gara?
Sostenga ote daiteke enpresa-egitasmo eraginkor bat
indibidualismoaren soro kulturalean?”
Ez daukagu erantzunik. Motibazioen ataleko emaitzak ikusirik,
badirudi Fagor Arrasaten ere plano pertsonalari dagozkion
motibazio elementuak indartsuago daudela motibazio sozialak
baino; baina, hala ere, motibazio sozialen maila apalagoa bada
ere, garrantzia-maila altua dute hauek ere.
Agian kezkatzeko moduko datua gazteengan motibazio sozialei
dagozkien elementuak oraindik ere indar apalagoz agertzea da.
Baina gaur egungo gizartearen nondik norakoak eta gazteek
diagnostikatutako hezkuntza kooperatibo defizita kontuan izanda,
ulertzekoa izan daitekeela uste dugu. Gainera, pertsona batek
hainbat planotako motibazioak izan ditzakeela uste dugu.
“Zertan oinarritu beharko litzateke, bada,
etorkizuneko nor kooperatiboa? Zeintzuk dira
etorkizunean bereizgarritasuna bermatuko duten
osagaiak? Hazkuntza ekonomiko soilak eta beronek
dakarren lanpostu sorrerak, berez bereizgarritasuna
472