Deuteronomio - Free Bible Commentary

c. Mga Bilang 12:3; 13:22; 15:22-23; 21:14-15; 32:33ff
d. Deuteronomio 3:14; 34:6
e. Ang mga sinaunang manunulat (eskriba) ay may mataas na pagsasanay at pinagaralan.
Ang kanilang pamamaran ay nag-iiba sa bawat bansa
(1) Sa Mesopotamia sila ay lubhang maingat na hindi mabago ang anuman, at
noon pa man ay sinisiyasat ang their mga gawa para sa ganap sa kawastuhan.
Ito ay isang sinaunang Sumeriang pang-eskribang tala sa ibaba, (“ang gawain
ay tapos na mula sa simula hanggang sa katapusan, kung ito sinipi, iniwasto,
inihalintulad at pinatunayan, sagigag sa sagisag” mula noong 1400 B.C.)
(2) Sa Ehipto, sila ay may kalayaang iwasto ang naunang mga teksto upang
baguhin sila para sa mga pangkasalukuyang mambabasa. Ang mga eskriba at
Qumran ay sinunod ang ganitong pamamaraan.
2. Ang mga nag-aaral (iskolar) ng ika-19 na Siglo ay nagpanukala na ang Torah ay isang
pinagsama-samang mga kasulatan mula sa maraming pinanggalingan sa loob ng
pinalawig na yugto ng panahon (Graft-Wellhausen). This ay nakabatay on ang
sumusunod:
a. Ang mga magkakaibang pangalan para sa Diyos
b. Ang mga maliwanag na pag-uulit ng teksto
c. Ang anyo ng mga salaysay
d. Ang teolohiya ng mga salaysay
3. Mga inaakalang pinanggalingan at mga petsa:
a. J na pinanggalingan (ang paggamit ng YHWH), 950 B.C.
b. E na pinanggalingan (ang paggamit ng Elohim), 850 B.C.
c. JE na pinagsama, 750 B.C.
d. D na pinanggalingan (“Ang Aklat ng Kautusan,” 22:8, na natuklasan sa panahon
ng pagbabago ni Josiah habang binabago ang ayo ng Templo na tila ang aklat ng
Deuteronomio, na isinulat ng isang di-kilalang saserdote ng panahon ni Josiah
upang itaguyod ang kanyang reporma.), 621 B.C.
e. P na pinanggalingan (lahat ng pang-saserdoeng kagamitan lalo na ang ritwal at
pamamaraan), 400 B.C.
f. Mayroong maliwanag na mga pagdadagdag sa Torah. Ang mga Hudyo ay
ipinahayag na iyo ay:
(1) Ang Punong Saserdote sa panahon ng pagsulat
(2) Jeremias ang Propeta
(3) Ezra ang Eskriba - IV Esdras ay nagsasabing kanya muling isinulat ito dahil
ang mga orihinal ay nawasak sa Pagbagsak ng Herusalem noong 586 B.C.
g. Gayunman, ang teoriya ng J. E. D. P. ay nagsasabing mas higit patungkol sa
ating makabagong pampanitikang mga teoriya kay sa mga katibayan na mula sa
Torah (R.K. Harrison, Introduction to the Old Testament, pp. 495-541 at Tyndale
Commentary Series, “Leviticus,” pp. 15-25).
h. Mga katangian ng Hebreong Panitikan
(1) Mga inuulit, tula ng Genesis 1 & 2, ay pangkaraniwan sa Hebreo.
Kadalasang isang pangkalahatang paglalarawan ay ibinibigay at susundan ng
isang partikular na na salaysay. Ito ay maaaring isang paraan na idiin ang
mga katotohanan o pantulong sa pasalitang pag-alaala.
(2) Ang sinaunang mga rabbi ay nagsabing ang dalawang pinaka-karaniwang
pangalan para sa Diyos ay may teolohikong kahalagahan:
(a) YHWH – ang pang-Kasunduang pangalan para sa Pagka-Diyos tulad ng
Kanyang pakikipag-ugnayan sa Israel bilang Tagapagligtas at
218