Deuteronomio - Free Bible Commentary

mga bayang yaon at siya'y mabubuhay: 6 Baka habulin ng tagapanghiganti sa dugo ang
nakamatay, samantalang ang puso'y nagaalab, at siya'y kaniyang abutan, sapagkat ang daan ay
mahaba, at siya'y saktan ng malubha; na siya'y di marapat patayin, sapagkat hindi niya
kinapopootan nang panahong nakaraan. 7 Kaya't iniuutos ko sa iyo, na sinasabi, Maghihiwalay
ka para sa iyo ng tatlong lungsod.
19:4 “bagay ng nakamatay tao” Ito ay isang pagpapalawak ng Exodo 21:12-14, na nag-uugnay sa
punong sambahan (dambana). Pinapalawak nito ang kaligtasan ng punong dambana sa anim na Levitang
lungsod ng kanlungan.
“na tatakas doon at mabubuhay” Kung ang isang nakapatay ng sinuman ay tumakas (BDB 630, KB
681, Qal DI-GANAP) sa isa sa mga itinalagang mga lungsod at kung ang humantong na pagdinig ay hindi
natagpuang pinaghandaan, siya ay dapat mabuhay (BDB 310, KB 309, Qal GANAP) sa lungsod ng
kaligtasan hanggang sa kamatayan ng kasalukuyang Punong Saserdote (cf. Josue 20:6).
“ng di sinasadya” Tingnan ang tala sa 4:42. Ito ay ang kasalungat ng “pinaghandaang pagkilos.”
19:6 “tagapanghiganti sa dugo” Ang parirala ay isang kayarian (BDB 145 I, KB 169, Qal PANDIWARI at
BDB 196, cf. Bilang 35:9-28). Ang taong ito ay kilala rin bilang “kapatid na tagatubos.” Ito ay isang
halimbawa ng may katakdaang paghihiganti sa v. 21 (cf. Exodo 21:23-25; Levitico 24:19-22).
“na siya'y di marapat patayin” Ito ay isang teolohikong paglago sa Genesis 9:5-6. Dito ang motibo
ng pagkilos ay isinaalang-alang. Ang hindi sinasadya at hindi pinaghandaan ay ipagpapaliban mula sa
“mata-para sa-mata” paghihiganti. Mayroong ito mga kahihinatnan (kailangang manirahan sa lungsod ng
kanlungan hanggang mamatay ang kasalukuyang Punong Saserdote).
Ang Israel, tulad ni YHWH, ay kailangang isaalang-alang ang katarungan at paghihiganti!
19:7 Ibinigay ni Moises ang salita ni YHWH sa vv. 1-3; ipinaliwanag niya ang mga ito sa vv. 4-6 at,
muli niyang binigyang-diin ang kautusan ni YHWH sa v. 7.
TEKSTO SA NASB (BINAGO): 19:8-10
8 At kung palakihin ng PANGINOON mong Diyos ang iyong hangganan gaya ng kaniyang
isinumpa sa iyong mga magulang, at ibigay niya sa iyo ang buong lupain na kaniyang
ipinangakong ibibigay sa iyong mga magulang— 9 Kung iyong maingat na isasagawa ang buong
utos na ito, na aking iniuutos sa iyo sa araw na ito, na ibigin ang PANGINOON mong Diyos, at
lumakad kailan man sa kaniyang mga daan—ay magdadagdag ka pa nga ng tatlong lungsod sa
iyo, bukod sa tatlong ito: 10 Upang huwag mabubo ang dugong walang sala sa gitna ng iyong
lupain, na ibinibigay sa iyo na pinakamana ng PANGINOON mong Diyos, at sa gayo'y maging
salarin ka sa iyo.
19:8 “Kung” Ang ipinagpapalagay na KATAGA (BDB 49) ay nagpapahayag ng may pasubaling kalikasan
ng kasunduan ni YHWH sa Israel (cf. v. 9). inagkalooban Niya sa kanila ang lugar ng trans-jordan at
ngayon kung sila ay susunod ay maaari Niyang ipagkaloob sa kanila ang Canaan.
19:9 “maingat na isasagawa” Mayroong isan PANDIWA “maingat” (BDB 1036, KB 1581, Qal DI-GANAP,
tingnan ang tala sa 6:12) na sinusundan ng PAWATAS NA MGA KAYARIAN:
1. “gawin” - BDB 793, KB 889
2. “umibig” - BDB 12, KB 17
3. “lumakad” - BDB 229, KB 246, cf. 10:12; 11:1,13,22; 30:16
237