Deuteronomio - Free Bible Commentary

sa Ehipto:
1. Kung ang I Hari 6:1 ay kinuha ng literal, samakatuwid noong 1445 B.C. (ika-18 na
dinastiya nina Thutmose III at Amenhotep II):
a. LXX ay may 440 na taon sa halip na 480 na taon
b. Ang bilang na ito ay maaaring tumukoy ng mga salinglahi hindi mga taon
(simboliko)
2. Ang mga katunayan sa arkeolohiya noong 1290 B.C. para sa Exodo (ika-19 na
dinastiya):
a. Nilipat ni Seti I (1390-1290) ang kapitolyo ng Ehipto mula sa Thebes hangang sa
dako ng delta - Zoan/Tanis.
b. Rameses II (1290-1224):
(1) Ang kanyang pangalan ay makikita sa isang lungsod na itinayo ng mga
Hebreong alipin (cf. Gen. 47:11; Exodo1:11)
(2) Siya ay may 47 anak na babae
(3) Hindi siya pinalitan ng kanyang pangana na anak
c. Ang lahat ng mga pangunahing napaderang lungsod ng Palestina ay nawasak at
mabilis na muling naitayo noong 1250 B.C.
B. Ang teoriya ng Makabagong Pag-aaral sa maraming pagkamay-akda:
1. J (YHWH) 950 B.C.
2. E (Elohim) 850 B.C.
3. JE (pinagsama) 750 B.C.
4. D (Deuteronomio) 621 B.C.
5. P (mga saserdote) 400 B.C.
VI. ANG MGA PINANGGALINGAN SA PAGPAPATUNAY NG PANGKASAYSAYANG
KALALAGAYAN
A. Ang kasunduan ng mga Hittites ng pangalawang libong-taon B.C. ay nag-aalok sa ating ng
isang sinauna, napapanahong pangkasaysayang pagkakatulad sa kayarian ng Deuteronomio
(gayundin sa Exodo-Levitico at Joshua 24). Ang tularan ng kasunduan ay nagbago ng unang
libong-taon B.C. Ito ang nagbibigay sa atin ng katibatan sa pagiging makasaysayan ng
Deuteronomio. Para sa karagdagang pagbabasa sa bagahing ito, tingan si G. E. Mendenhall’s
Law and Covenants in Israel and the Ancient Near East at M. G. Kline, Treaty of the Great
King.
B. Ang tularan ng Hittite at kanyang pagkakatulad sa Deuteronomio:
1. Pambungad (Deuteronomio 1:1-5, panimula sa tagapagsalita, YHWH)
2. Ang pagbabalik tanaw sa mga ginawa ng Hari sa nakalipas (Deuteronomio 1:6-4:49,
Ang mga nakalipas pagkilos ng Diyos sa Israel)
3. Mga pang-kasunduang salita (Deuteronomio 5-26):
a. Pangkalahatan (Deuteronomio 5-11)
b. Partikular (Deuteronomio 12-26)
4. Ang mga bunga ng kasunduan (Deuteronomio 27-29):
a. Mga pakinabang (Deuteronomio 28)
b. Mga kahihinatnan (Deuteronomio 27)
5. Ang patoto ng pagka-Diyos (Deuteronomio 30:19; 31:19, gayundin ang 32, Ang awit
ni Moises ay gumaganap bilang isang nagpapatotoo):
a. Isang kopya ng Kasunduan ay inilagay sa templo ng pagka-Diyos
b. Isang kopya ng Kasunduan ay itinago sa templo ng nasasakupan upang basahin
5