10.01.2016 Views

International Teacher Education Conference 2014 1

itec2014

itec2014

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>International</strong> <strong>Teacher</strong> <strong>Education</strong> <strong>Conference</strong> <strong>2014</strong><br />

Giriş<br />

Thomas More 1516 yılında yazdığı eserine Ütopya adını verdiğinde, düşünce tarihine yeni bir<br />

kavram hediye etmiştir. "İyi yer (goodplace)" anlamına gelen bu kavram, More tarafından katı dil<br />

kuralları esnetilerek geliştirilmiştir (Öztürk, 2004: 91). İnsanların mutlu olacakları iyi ve mükemmel<br />

toplum modelinin sunulduğu bu eser, düşünce tarihinde tek değildir. Campanella'nınGüneş Ülkesi,<br />

Francis Bacon'un Yeni Atlantis'i, Fârâbî'ninel-Medînetü'f-fâzıla'sı, AldousHuxley'inYeni Cesur Dünya'sı<br />

ve GeorgeOrwell'ın1984'ü de iyi ve mükemmel toplum idealini konu alan eserlerdir. Düşünce tarihinde<br />

ütopya geleneğini başlatan ve bu alanda yazılan tüm bu eserlere ilham kaynağı olan eser ise Platon'un<br />

Devlet adlı eseridir (Arslan, 2006: 396).<br />

Bildirimiz amacına uygun olacak şekilde iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Platon'un<br />

ideal devletinin genel özelliklerinden bahsedilecek, ikinci bölümde ise bu ideal devlet içerisinde<br />

filozofların geçirdiği eğitim süreçleri ele alınacaktır. Bu bildiri Platon'un olgunluk dönemi eseri olan<br />

Devlet'teki görüşleriyle sınırlandırılmıştır. Bu nedenle Platon tarafından Devlet'ten sonra yazılan<br />

Yasalar'da öngörülen ideal devletle ilgili fikir değişiklikleri bildirimizin konusu dışındadır. Ayrıca bildiri<br />

içerisinde bu iki eser arasında karşılaştırmaya da gidilmemiştir.<br />

I. Platon İdeal Toplumu ya da Devleti<br />

Antik Yunan'ın ilk büyük felsefi sistemini inşa eden Platon'un üzerinde kafa yorduğu en önemli<br />

problemlerden biriideal bir toplumun nasıl olması gerektiğidir.Biz de bu bölümde Platon'un bu konuda<br />

ortaya koyduğu görüşleri genel hatlarıyla ortaya koyarak bu bağlamda şu üç soruyu cevaplamaya<br />

çalışacağız: (1) Platon'un ideal devletinin temeli ve amacı nedir? (2) İdeal devletin toplumsal yapısı<br />

nasıldır ve hangi toplumsal sınıflardan oluşur? (3) İdeal Devlette yer alan toplumsal sınıfların genel<br />

özellikleri nelerdir?<br />

Platon, devletin temelinde insanların birbirlerine olan bağımlılığın yattığını iddia etmektedir<br />

(Platon, 1999:369d). Ona göre insan, tabiatı gereği tüm ihtiyaçlarını karşılamada yetersizdir. Bu<br />

yetersizliğin temelinde hem insanların doğuştan gelen her işe yatkın olmama eksikliği, hem de insanın<br />

yaşamını devam ettirmek için ihtiyaç duyduğu gereksinimlerin fazlalığı yatmaktadır. Buna göre insanların<br />

temel ihtiyaçlarını sırasıyla beslenme, barınma ve giyinme olarak belirleyen Platon, insanların bu<br />

ihtiyaçlarının karşılanmasının ancak doğru bir işbölümüyle mümkün olduğunu ifade etmektedir (Platon,<br />

1999: 369e). Platon "doğru iş bölümü"nden, herkesin tabiatına uygun olan işi yapmasını<br />

anlamaktadır.(Arslan, 2006: 403). Buna göre, doğuştan kunduracılığa yatkın olan insan Platon'un ideal<br />

devletinde sadece kunduracılık yapacak, çiftçiliğe yatkın olan insan ise sadece çiftçilik yapacaktır. Bu tarz<br />

bir işbölümünü doğru işbölümü olarak tanımlayan Platon, bu durumun toplum açısından ortaya çıkardığı<br />

en önemli sonucun, işlerin zamanında ve en güzel şekilde yapılması olduğunu söylemektedir (Platon,<br />

1999: 369e;373d;397e). Platon ayrıca insanların ihtiyaçlarının toplumu oluşturacak bireylerin sayısını da<br />

belirlediğini ifade etmektedir. Buna göre insanların temel ihtiyacını oluşturan yeme, barınma ve<br />

giyinmeye ek olarak diğer ihtiyaçlar da devreye girdiğinde Platon için ideal toplum dört kişiden fazla<br />

olmak durumundadır (Platon, 1999: 369e). Platon’un ideal toplumun minimum sayısını bu şekilde<br />

belirlemesinin altında yatan en temel neden, ideal toplumda yer alan bir kişinin birden fazla iş yapmasının<br />

devletin genel ilkelerine aykırı bir durum oluşturmasıdır.<br />

Platon, ideal devletinin amacını, tüm yurttaşların mutluluğunun temini olarak belirlemektedir.<br />

Onun üzerinde ısrarla durduğu nokta, mutluluğun toplumun geneline dağılmasıdır. Bu nedenle onun ideal<br />

devletinde toplumun bir kesimi mutsuzken, diğer kesiminin mutlu olması gibi bir duruma göz yumulamaz<br />

(Platon, 1999: 420c).<br />

İdeal devletinin temelini, insanların gereksinimlerine ve bu gereksinimleri karşılama<br />

noktasındaki yetersizliğine dayandıran Platon, ideal devletin sınıflarını toplumun ihtiyaçlarından<br />

1090

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!