International Teacher Education Conference 2014 1

International Teacher Education Conference 2014
Kendi başarısının üç temel sebebi olduğunu dile getirerek her öğretmenin bunlara dikkat etmesi gerektiğini ifade
eder. Başarılı olmanın birinci şartı öğrettiği dersi iyi kavramak ve konuya hakim olmaktır. Öğretmen konu ile
ilgili tüm kaynaklara bakmalı bir kaynakla yetinmemelidir. Üniversitede öğrencilere tek bir kitap tavsiye etmesi
ve tek kaynağa yönlendirmesi ise asla kabul edilemez, bunu yapan üniversite hocası değil ancak ilkokul hocası
olabilir. İkinci şart öğrencilerin konuyu anlaması için her yolu denemesidir. Bir ifade anlaşılmadığında bir başka
ifade ile konuyu kavratmayı denemelidir. Son koşul ise doğal olmasıdır. Bilmediği konuda bunu açıkça ifade
edebilmeli, hata yaptığında hata yaptığını itiraf edebilmelidir (Tantâvî, 2001: VI, 237).
Tantâvî makalelerinde ve anılarını ele aldığı Zikreyat’ında kendi öğrenciliği ve yaşadığı dönemin
öğrencilerini kıyas etmekte ve kendi döneminde öğrencilerin pek çok zorlukla karşılaştığını, pek çok metni
ezberlediklerini ve bu metinlerin sadece İslamî ilimlerle ilgili olmayıp fen bilimleri, coğrafya ve Arapça ile ilgili
olduklarını söylemektedir. Öğretim yöntemleri daha iyi ve öğretmenler daha yumuşak olmasına rağmen bugün
öğrenciler daha zayıftır. Bunun öğrencileri dersten alıkoyacak şeylerin çokluğu ile bağlantılı olduğunu
kendisinin çocukken tek eğlencesinin babasının kütüphanesi olduğunu söyler. Bugün öğrenilecek şeyler ve
imkânlar daha fazladır ama istek çok daha azdır. (Tantâvî, 2007: 169- 173)
Tantâvî dersleri işlerken teorik kısımların kuru kuru verilmemesini, haccı anlatan bir fıkıh hocasının
fotoğraflarla bilgiyi öğrenciye aktarıp hayatla bilginin bağının kurulması gerektiğini söyler. Tantâvî Arapça’nın
öğretilmesine ve dilin korunmasına çok önem vermiştir. Kur’ân dili olduğu ve en köklü dillerden birisi olduğu
için Arapça önemlidir. O, Arapça konusunda Arapları uyarmakta ve Arapça’nın ihmalinin en temel sebebinin
Arapların onu ihmal etmesi olduğunu söylemektedir. Halkı İngilizce ve Fransızca yerine kendi dillerine sahip
çıkmaya davet etmektedir. Ayrıca Tantâvî, Arapça derslerinden bahsederken kompozisyon, gramer ve edebiyat
dersleriyle ilgili eleştiriler ve öneriler sunmaktadır. Bu bağlamda kompozisyon dersinde öğrencilere bir konunun
dayatılmasının doğru olmadığını, konu seçiminin öğrencilerin tercihlerine bırakılması gerektiğini söylemektedir.
Konu seçiminin öğretmen tarafından yapılması ve öğretmenlerin bu ders için belirli bir eğitim planı
geliştirmemesi, bu derse önem verilmemesine yahut verilen önemin azalmasına sebep olmaktadır. Halbuki
kompozisyon dersi dil gelişimi açısından en önemli derslerdendir (Tantâvî, 2007: 171- 177; Tantâvî, 1988: 153).
Eğitimle ilgili eleştirilerini sunarken öğrencilere bir konunun öğretilmeden ezberletilmesini doğru
bulmadığını da dile getirir. Örneğin dil eğitiminde yapılması gereken, dil kurallarını ezberletmek değil, dil
melekesini geliştirmektir. Ayrıca o eğitim süresinin on iki yıl olmasını gençlerin en güzel yıllarının işlerine
yaramayacak bilgileri öğrenmekle geçirmesini eleştirmektedir. Tantâvî’ye göre ilkokul ve lise birleştirilmeli,
toplam süre yedi yılı geçmemelidir. Bu sürede dil iyi öğretilmeli ve meleke haline gelmesi sağlanmalıdır.
Gerektiği kadar matematik, coğrafya, tarih öğretilmeli sonra iki ya da üç yıl üniversite eğitimi alınmasının
ardından seçtiği alanda pratik yapıp uzmanlaşmalıdır ( Ebu’l-Kasım, 1999: 220- 226).
Tantâvî, öğretmenlerin sözlerinin ve tavırlarının birbirine uygun ve birbiriyle tutarlı olması gerektiğine vurgu
yapar. Çünkü bugünün alelade öğrencisi yarının Hasan Bennâ’sı, Mevdûdî’si, Ahmed Şevkî’si olabilir.
Öğrencilere örnek teşkil eden öğretmen, söylediği basit bir sözle ya da herhangi bir tavrıyla onlar üzerinde çok
büyük bir etki bırakabilir.
Ortaokul ve liseyi okuduğu Mektebetü Anber için yazılan kitabın önsözünde orada geçirdiği altı yılın
benzersiz olduğunu ve hayatının en önemli yıllarının o zamanlar olduğunu söylerken öğretmenleriyle baba-oğul
gibi olduğunu, onları örnek aldığını, fark etmeden onlar gibi konuşmaya başladığını da belirtir. Bu sebeple
öğretmenlerin, öğrencilerine karşı örnekliklerini göz ardı etmemeleri gerektiğine temas eder ( Tantâvî, 1997:
35).
Öğrencilere Tavsiyeleri
Tantâvî bir arkadaşını ziyarete gittiğinde; arkadaşının oğlunun, renginin sarardığını görür ve hasta olduğunu
zannederek durumunu sorar. Arkadaşı sınavlara hazırlandığı için gündüz uyuduğunu gece kalkıp ders çalıştığını
söyler. Tantâvî bu duruma çok şaşırır ve şu tavsiyelerde bulunur:
1) Sınava gireceğiniz dönemlerde iyi beslenin ve 8 saat uyuyun.
2) Başarılı olmanın yolu kendini tanımaktan geçer. Kendinizi tanıyın; işitsel misiniz, görsel misiniz? Bunu
bularak işitselseniz sizin gibi bir arkadaşınızla çalışın ve o okurken siz onu dinleyin. Görsel iseniz tek
başınıza not tutarak çalışın.
3) Programlı çalışın ve programınız tek tip olmasın. Matematik ve geometriden sıkılırsanız edebiyat ve tarihe
geçin. Bir işten başka bir işe geçerek değişiklik yapın. Çalışma esnasında önce kitaba hızlıca göz atın, sonra
bölüm bölüm okuyarak önemli yerlerin altını çizin özet kısımlarını oklarla belirtin. Çalışma bittikten sonra
tekrara başlayın, konu konu sınavda sorulmuş gibi kendi kendinize anlatın hatırladığınız yerleri
atlayabilirsiniz. Hatırlamadığınızda çizdiğiniz ve işaretlediğiniz yerlere tekrar bakın. Hiç hatırlayamazsanız
bölümü tekrar okuyun.
425