International Teacher Education Conference 2014 1

International Teacher Education Conference 2014
tek lise olan Anber okulunda okumuştur. 1928’de mezun olduğu bu liseden övgü ile bahsetmiş ve kendisini çok
etkileyen 6 yılı burada geçirdiğini anlatmıştır. Babasının erken ölümü sebebi ile kardeşleri ile ilgilenmek ve
annesine yardım etmek için çalışmaya başlamış; muhasebeci, esnaf, gazeteci ve öğretmenlik gibi farklı işlerle
uğraşmıştır. Eğitimine ara vermiş ama esnaf olamayacağını anladıktan sonra tekrar okula dönmüştür (Tantâvî,
1989: II, 112-114). Liseden sonra Mısır’a gitmiş ve Dimeşk’ten Mısır’a giden ilk öğrenci grubunun başkanlığını
yapmıştır. Orada bir yıl kaldıktan sonra geri dönmüştür. Bu süre zarfında Ezher ile ilgili düşüncelerinde hayal
kırıklığına uğradığını ve Dâr’ul Ulûm’a başlamaya karar verdiğini söylemektedir. Suriye’ye dönünce hukuk
fakültesine başlamış ve 1933’te buradan mezun olmuştur. Üniversite hayatında Mısır’da gördüğü halk
hareketlerinde ve direnişinde aktif olan öğrenci konseyini örnek alarak Suriye Yüksek Talebe Konseyi’ni
kurmuş ve üç yıl başkanlığını yapmıştır. Bu konsey Suriye’nin Fransız işgaline karşı direnişinin liderliğini
yaparak pek çok gösteri ve protesto yapmıştır. 1931’de yapılan sahte seçimin iptalinde de bu konsey rol almıştır
(Tantâvî, 1989: I, 241- 256; Tantâvî, 1996: 78; Tantâvî, 2009: 206).
İlk makalesini 16 yaşında 1926’da yazan ve bir dergide yayınlayan Tantâvî daha sonra pek çok dergide
yazılar yazmaya başlamıştır. 1926’da Mısır’da, dayısı Muhibbuddin el-Fatih’in “el-Fetih” ve “ez-Zehra”
dergilerinde; Şam’da edebiyatçı Arnavut ve “Fetâ el-Arab” dergisinde; Yusuf İsa ile “Elif Be” dergisinde “el-
Eyyam” dergisinde; Mekke’de “el-Hac” dergisi ve “el-Medine” gazetesinde yazılar yazmış; beş yıl boyunca da
anılarını “eş-Şark el-Evsat” dergisinde yayınlamış ve daha pek çok dergide makaleler yazmıştır. Ali Tantâvî’nin
en çok sevdiği iş gazetecilikti; ama eğitim onun en çok zaman harcadığı işti. Çtünkü bu işe 17-18 yaşında daha
lisedeyken başladığını söylemektedir (Memûn, 2001: 14- 16).
el-Eyyam dergisi kapatıldıktan sonra 1931-1935 yılları arasında öğretmenlik yapmıştır. Bir taraftan Fransız
ihtilali ile mücadele ettiğinden, bu yıllar onun için çok zorlu geçmiş ve pek çok yere sürülmüştür. 1940 yılı
sonlarında Tantâvî yargı kurumuna geçmiş ve kadılığa başlamıştır. Suriye’de dini eğitimle, medeni kanunla,
fetva verme kanunları ve yüksek fetva kurulunun kurulması ile ilgili çalışmalar yapmıştır.1963’te Arabistan’a
gidene kadar fiilen bu göreve devam etmiştir. Resmen ise 1966 yılı ortalarında ayrılmıştır. Bu göreve
başlamadan önce minberden, okullardan insanlara hitap ettiğini ama yargıya girince insanlarla daha içli dışlı
olduğunu ve daha önce görmediği pek çok şeyi gördüğünü söylemektedir (Ebu’l-Kasım, 1999: 43- 44; Memûn,
2001: 16- 25).
1963’te Riyad’da Arap Dili Bölümü ve İlahiyat Fakültelerinde; Mekke’de İlahiyat Fakültesinde çalışmış ve
emekliliğe kadar burada devam etmiştir. Sonrasında tamamen basın yayına yönelmiştir. Arabistan’da yaptığı TV
ve radyo programları çokça ilgi görmüştür. Tiyatro ve çocuk edebiyatı alanında yazmış, okul kitapları ve hikâye
kitapları yazmasının yanı sıra tahkik alanında da çalışmalar yapmıştır. Pek çok sempozyuma katılarak İslam
âleminin problemleri ve Filistin meselesi ile ilgilenmiştir. İslam hukuku alanına fetvaları ile katkı yapmıştır.
İslam-Arap kültürü ve çağdaş kültürü barındıran makaleler yazmıştır (Memûn, 2001: 26- 30).
Tantâvî’nin hayatta iken yazdığı pek çok eserinin yanı sıra torunu, onun vefatından sonra gazete ve dergilerde
yayınlanmış yazılarını toplayarak oluşturduğu pek çok kitabı vardır. Anılarını anlattığı “Zikreyât” adlı eseri,
“Kısas minel-Hayat”, “Kısas minet-Târîh”, “Rical minet-Târîh”, “Suver ve Havâtır”, “Fiker ve Mebâhis” en
önemlilerindendir. Ali Tantâvî hakkında pek çok akademik çalışma yapılmıştır. Bunlar arasında, “Ali Tantâvî ve
Modern Arap Nesrinin Gelişimine Katkısı” başlıklı doktora tezi, “Ali et-Tantâvî'nin Eğitimle İlgili Görüşleri”,
“Ali Tantâvî’nin Zikreyâtı” adlı yüksek lisans tezleri zikredilebilir. 1999 yılında vefat eden Tantâvî hakkında
halen yapılmaya devam eden pek çok çalışma vardır (el-Elmâî, 2000: 269).
Eğitim Hayatı
İlkokul ve Lise Yılları
Ali Tantâvî’nin eğitime başladığı yıllarda Suriye’de okullar özel okullar, devlet okulları ve Hristiyanlara ait
okullar olmak üzere üç çeşitti. Tantâvî genelde Müslüman kesimin tercih ettiği ve İslamî vakıf ve derneklerin
kurduğu okullarda okudu. İlköğretime, babasının müdürlüğünü yaptığı ana okuldan liseye kadar süren 12 yıllık
bir eğitimi içeren “İttihat ve Terakki Mektebi İdâdîsi”nde başlamıştır (Tantâvî, 1989: I, 29). Bu okula
başlamadan önce mahalle camilerine bağlı olup küttâb olarak isimlendirilen, Kur’an-ı Kerim ve hattın yanı sıra
basit matematik işlemleri de öğreten ve yalnızca isteyen ailelerin çocuklarını gönderdiği zorunlu olmayan kursa
gitmiştir (Ebu’l-Kasım, 1999: 99). Tantâvî, dört yaşlarında iken yaşadığı bu tecrübeyi anlatırken üzerinden çok
uzun zaman geçmesine rağmen kalbi titreyerek hatırladığını ve onlarca çocuğun bulunduğu küf kokulu odada eli
sopalı hocayı korku ile andığını söylemektedir (Tantâvî, 2001: VI, 240- 242).
İlkokul tecrübesine geri dönecek olursak; onun beşinci sınıfa kadar babasının müdürlük yaptığı okulun ilk
yıllarının zorlu geçtiği ve hocasının tavırları sebebi ile çok aktif bir öğrenci olmadığı görülür. Bu yılları
422