International Teacher Education Conference 2014 1

International Teacher Education Conference 2014
varolan idealardır. Platon geometriye ayrı bir önem vermektedir. Bu konuda "geometri bilenle bilmeyen
arasında uçurum vardır"(Platon, 1999: 527a) demektedir. Atina'da kurduğu "Akademi"nin kapısında
"geometri bilmeyen buraya girmesin" yazdığı rivayet edilmektedir ki (Arslan, 2006: 181) bu durum onun
için geometrinin ne kadar önemli olduğunun bir işaretidir.Geometriden sonra, nesnelerin üçüncü
boyutunu inceleyen, Platon'un "üç boyutlulular geometrisi" dediği, bizim katılar geometrisi (Solid
Geometry) olarak isimlendirebileceğimiz ilim gelmektedir(Platon, 1999: 528e). Katılar geometrisinden
sonra iseastronomi gelmektedir. Bu ilim filozofa, aylar, mevsimler ve gökyüzü hakkında bilgi
vermektedir. Platon'a göre filozof bu ilmi bilmek zorundadır, çünkü çiftçilerin, komutanların bilmek
zorunda olduğu bir ilmi, onların yöneticisi olacak olan filozof zorunlu olarak bilmek
durumundadır(Platon, 1999: 527c).
Platon matematik ilminin tepesine diyalektik ilmini yerleştirir. Bu konuda o, "diyalektik
bilimlerin doruğu, tacıdır"(Platon, 1999: 535a) demektedir. Diyalektik onun eğitim sisteminde aynı
zamanda bir yöntem olarak da işgörmektedir. Platon'un diyalektiğe en üstün payeyi vermesi, bu ilmin
hangi konu olursa olsun her şeyin özünü sistemli bir şekilde kavramayı amaçlamasından
kaynaklanmaktadır. Ona göre diğer ilimler ideaların bir yanını kavrarken, diyalektik tüm yönlerini kavrar.
Diğer ilimlerin bu tek taraflı yaklaşımlarını Platon, bir düşe benzeterek, bunların bir takım varsayımlara
dayandığını ve kanıtlanamadıkları için de idealara nüfuz edemediğini belirtmektedir. Dolayısıyla Platon,
bilinmeyen bir şeyin ilke olarak kabul edilmesi durumunda, bu ilkeden çıkarılacak olan sonuçların ve
yargıların bilinmeyenlerle dolu olacağını, bunların ne kadar düzene sokulsalar da tam bir bilime
varamayacaklarını iddia etmektedir. Bunun tersine diyalektik bir metot olarak, varsayımları birer birer
ortadan kaldırarak, gerçekliğin kendisine ulaşmaktadır. Bu yönüyle Platon'a göre sadece diyalektik
idealara nüfuz edebilmektedir(Platon, 1999: 533b-e). Bu nedenle Platon'un sisteminde filozof şeylerin
kendilerini görebilmekte ve ancak bu sayede mağaradan çıkıp, gölge varlık ile gerçek varlığın ayırdına
varabilmektedir(Furfey, 1942: 76). Fakat Platon burada bir noktanın altını çizmektedir. Ona göre
diyalektik onun formasyonunda bahsettiği diğer ilimler alınmadan uygulanırsa yıkıcı sonuçlar ortaya
çıkaracaktır. Bir başka ifadeyle, entelektüel zihin yapıları yanlış düzenlenmiş kişiler, yanlış fikirlerden
hareket ederek diyalektiği uygularlarsa yanlış bir ruh yapısına ve yanlış sonuçlara
ulaşacaklardır(Scolnicov, 1998: 106).
Sonuç
Platon insanın gerçek mutluluğa ulaşmasının ancak belirli niteliklere sahip ideal bir toplumda
mümkün olduğunu ifade etmektedir. Ona göre insanı mutlu edecek bu toplum tek bir insan gibi olmalı,
tüm unsurlarıyla bir bütün oluşturmalıdır. Devleti oluşturan farklı unsurların birliğini insan ruhuyla
özdeşleştiren Platon, ruhun üç bölümüyle devleti oluşturan üç sınıf arasında bir benzerlik kurmaktadır.
Buna göre üreticiler, koruyucular ve yöneticilerden oluşan toplumda yöneticiler sınıfı filozoflardan
oluşmalıdır. İdeal devleti yönetmek gibi temel bir görevi haiz olan filozoflar, bu görevlerine uygun
şekilde eğitilmelidirler. Platon, filozoflar için iki aşamalı bir eğitimi öngörmektedir. Bu eğitimin ilk
aşamasını beden eğitimi ve müzik eğitimi oluşturmaktadır ki Platon filozofların bu eğitimi koruyucularla
birlikte almaları gerektiğini ifade etmektedir. Daha sonra ise koruyucular sınıfının en iyileri arasından
seçilecek olan yönetici sınıf, ileri düzey eğitimde matematik eğitimi alacaklardır. Platon, ilk aşaması
beden eğitimi ve müzik eğitiminden, ikinci aşaması ise matematik eğitiminden oluşan bu süreç için dört
temel ilke belirlemiştir. Bu ilkelerden birincisi eğitimi, ideaların yani gerçeğin gölgesini ifade eden
doxadan, gerçeğin bizatihi kendi bilgisini ifade eden epistemeye ulaşmayı amaçlayan bir süreç olarak ele
almaktadır. İkinci ilke, ideal toplumda eğitilecek toplumsal sınıfların belirli bir ontolojik hazırbulunuşluğa
sahip olmaları gerektiğini ifade etmektedir. Toplumun belirli bir kesimini hedef alan bu eğitimin
içeriğinin ideal toplumun amaçları doğrultusunda düzenlenmesi gerektiğini belirten ilke de üçüncü bir
1099