Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

3.3. Στάδια Ανάπτυξης (Stages of Development) (Piaget)
Μάθημα ΙΙ.3.
Σύμφωνα με τις γνωστικές θεωρίες μάθησης, η μάθηση
αναφέρεται στις γνωστικές δομές και τις εσωτερικές
διαδικασίες του ατόμου. Η μάθηση πραγματώνεται
μέσω του σχεδιασμού γνωστικών μαθησιακών
στρατηγικών. Πολλές από τις προσεγγίσεις αυτές
στηρίζονται στο φιλοσοφικό πλαίσιο της θεωρίας του
Dewey (1859-1952) όπου η μάθηση εκτιμάται ως μια
ενεργητική διαδικασία, με εστίαση στον «ενεργητικό
μαθητή», ο οποίος χρησιμοποιεί τις αισθήσεις για να
κατασκευάσει έννοιες. Στα πλαίσια αυτά η εκπαιδευτική
διαδικασία μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα για τον
εκπαιδευόμενο σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον
μάθησης.
Ο Jean Piaget (1896-1980) τόνισε τη σπουδαιότητα της ενεργητικής και
άμεσης επαφής με πρόσωπα, γεγονότα, αντικείμενα και φαινόμενα στη
γνωστική ανάπτυξη. Η μάθηση πραγματοποιείται μέσω της προσαρμογής κατά
την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.
Η μάθηση είναι μια ενεργητική διαδικασία, είναι αποτέλεσμα της
προσαρμογής του ατόμου στο περιβάλλον και πραγματώνεται μέσω δύο
βασικών λειτουργιών: την αφομοίωση και τη συμμόρφωση. Συνεπώς η
εμπειρία και η επίλυση προβλημάτων είναι βασικοί παράγοντες της αφομοίωση
και της συμμόρφωσης των πληροφοριακών ερεθισμάτων, ώστε να επέλθει η
προσαρμογή της πληροφορίας που λαμβάνει ο εκπαιδευόμενος στις
υπάρχουσες γνωστικές του δομές. Ο τρόπος που παρουσιάζεται η πληροφορία
είναι επίσης σημαντικός.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ =
ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ + ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ
Αφομοίωση: ενσωμάτωση των ερεθισμάτων στα υπάρχοντα γνωστικά
σχήματα.
Συμμόρφωση: τροποποίηση των υπαρχόντων γνωστικών σχημάτων, ώστε
να ενσωματωθούν τα νέα ερεθίσματα στις υπάρχουσες γνωστικές δομές του
ατόμου.
Η μάθηση είναι ολική, αυθεντική και πραγματική. Η γνώση
κατασκευάζεται με την αλληλεπίδραση του εκπαιδευόμενου με το περιβάλλον.
Ο Piaget ασχολήθηκε με την ψυχοπνευματική ανάπτυξη του παιδιού και
του εφήβου, την οποία περιέγραψε ως μια εξελικτική διαδικασία, η οποία
διαμορφώνεται μέσα από διαφορετικά αναπτυξιακά στάδια. Κάθε στάδιο
χαρακτηρίζεται από ορισμένες δυνατότητες διανοητικής λειτουργίας, οι οποίες
συνήθως εξαρτώνται από την ηλικία του παιδιού και από τις εμπειρίες που είχε
την ευκαιρία να αποκτήσει μέσα στο περιβάλλον του. Οι δυνατότητες αυτές
καθορίζουν το τι και με ποιο τρόπο μπορεί να μάθει σε κάθε φάση της ζωής του
το αναπτυσσόμενο άτομο. Σε κάθε στάδιο είναι δυνατόν να επιτευχθούν
ορισμένες νοητικές διεργασίες και να αναπτυχθούν γνωστικές ικανότητες που
δεν υπήρχαν προηγουμένως.
102