Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

Μάθημα ΙΙ.3.
3. Θεωρίες Μάθησης
Δραστηριότητα ΙΙ.3-2
Οι εκπαιδευόμενοι ανακαλούν τις θεωρίες που ακολουθούν την
προσέγγιση του εποικοδομητισμού (constructivism) και τους
κύριους εκφραστές τους.
1. Κοινωνικός εποικοδομητισμός (social constructivism)
(Dewey)
2. Πλαίσια στήριξης (scaffolding) (Vygotsky)
3. Στάδια ανάπτυξης (stages of development) (Piaget)
4. Ανακαλυπτική μάθηση (discovery learning) (Bruner)
5. Μικρόκοσμοι (microworlds) (Papert)
6. Αδρανής γνώση (inert knowledge), εγκαθιδρυμένη ή
εμπλαισιωμένη νόηση ή γνώση (situated cognition) και
συνεργατική μάθηση (collaborative learning)
7. Πολλαπλή νοημοσύνη (multiple intelligence) (Gardner)
Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των 4-5 ατόμων και σε κάθε ομάδα
ανατίθεται:
• Να συλλέξει/μελετήσει υλικό για μία συγκεκριμένη θεωρία μάθησης.
• Να αναπτύξει μία 15 λεπτών παρουσίαση σχεδίου μαθήματος σχετικά με
τη θεωρία μάθησης που μελέτησε και τα χαρακτηριστικά της.
3.1. Κοινωνικός Εποικοδομητισμός ή Κονστρουκτιβισμός (Social
Constructivism)
«Κάθε άτομο έχει αναπτυχθεί και πρέπει πάντα να αναπτύσσεται μέσα σ’ ένα κοινωνικό
πλαίσιο. Οι αντιδράσεις του γίνονται ευφυείς ή αποκτούν νόημα, επειδή απλώς ζει και
δρα μέσα σ’ ένα πλαίσιο αποδεκτών μηνυμάτων και αξιών. Μέσω του κοινωνικού
διαλόγου, μέσω της συμμετοχής του σε δραστηριότητες που εμπεριέχουν νοήματα,
σταδιακά αποκτά ένα δικό του νου......» (Dewey, J., 1916)
Ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός (social constructivism), όπως
προαναφέρθηκε, δίνει έμφαση στην κουλτούρα και στο κοινωνικό πλαίσιο μέσα
στο οποίο εμφανίζεται η γνώση, προκειμένου να συντελεστεί η δόμησή της από
το άτομο αλλά και η κατανόησή της (Derry S.J., 1999, McMahon M., 1997).
Αυτή η οπτική συνδέεται άμεσα με σύγχρονες αναπτυξιακές θεωρίες
(developmental theories), όπως του Vygotsky και του Bruner, αλλά και με
την κοινωνικογνωστική θεωρία του Bandura (Shunk, 2000). Επίσης, βασίζεται
σε συγκεκριμένες υποθέσεις για την πραγματικότητα, τη γνώση και τη μάθηση.
Για να γίνει αντιληπτή η διδακτική θεωρία που αναδύεται από μια τέτοια
θεώρηση, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι παρακάτω υποθέσεις.
Η πραγματικότητα: Οι κοινωνικοί εποικοδομιστές θεωρούν ότι η
πραγματικότητα κατασκευάζεται μέσω της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τα
μέλη μιας κοινωνίας εφευρίσκουν μαζί τις ιδιότητες του κόσμου μέσα στον
οποίο ζουν (Kukla A., 2000). Επίσης, η πραγματικότητα δεν μπορεί να
ανακαλυφθεί, αφού δεν υπάρχει πριν από την εφεύρεσή της από τα μέλη της
κοινότητας.
Η γνώση: Για τη θεωρία αυτή, η γνώση είναι επίσης ένα ανθρώπινο
προϊόν, αφού κατασκευάζεται κοινωνικά και πολιτιστικά (Ernest P., 1999,
Gredler M.E., 1997, Prawat R. S., Floden R.E., 1994). Τα άτομα δημιουργούν
τις κατανοήσεις τους μέσω των αλληλεπιδράσεών τους με τους άλλους αλλά
και με το περιβάλλον στο οποίο ζουν.
98