Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

Μάθημα ΙΙ.3.
Νέος ρόλος του μαθητή:
• Ενισχύεται ο ρόλος του συμμαθητή.
• Γίνεται πομπός και δέκτης.
• Συνεργάζεται.
• Ενεργοποιείται.
• Ερευνά και ανακαλύπτει.
• Υπευθυνοποιείται.
• Αυτοκαθορίζεται.
• Αυτοαξιολογείται.
Στη συνεργατική μάθηση επομένως, τόσο οι εκπαιδευτές, όσο και οι
εκπαιδευόμενοι είναι ενεργοί συμμετέχοντες στη μαθησιακή διαδικασία. Η
εκπαίδευση δε σχετίζεται απλά με τη μετάδοση γνώσεων από τον καθηγητή
στο μαθητή, αλλά είναι μια αλληλεπιδραστική
διαδικασία.
Βασική προϋπόθεση της συνεργατικής μάθησης
είναι η εργασία σε μικρές ομάδες. Με αυτόν τον
τρόπο οι εκπαιδευόμενοι συνεργάζονται με στόχο τη
μεγιστοποίηση της ατομικής αλλά και της συλλογικής
παραγωγικότητας (Johnson D.W., Johnson R.T., 1991).
Σύμφωνα με τον Slavin (1990) η χρήση της
συνεργατικής μάθησης παρουσιάζει αρκετά σημαντικά
πλεονεκτήματα:
• Ανάπτυξη των διαπολιτισμικών σχέσεων και της επαφής με
διαφορετικές κουλτούρες, ιδεολογίες κ.λπ.
• Αύξηση της αυτοεκτίμησης των εκπαιδευόμενων, η οποία
αντιπροσωπεύει «τη συναισθηματική πλευρά και αναφέρεται στη
σφαιρική άποψη που έχει κάποιος για την αξία του ως άτομο» (Μακρή-
Μπότσαρη, 2001). Μέσω των ομάδων αναπτύσσεται το αίσθημα κοινής
ευθύνης, αλληλοϋποστήριξης και καλλιέργειας ενός φιλικού κλίματος που
ενθαρρύνει τη μάθηση. Ένα τέτοιο κλίμα ευνοεί την κοινωνικοποίηση των
ατόμων και μπορεί να έχει ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις στα μέλη της
ομάδας που για διάφορους λόγους (π.χ. μειωμένη αυτοεκτίμηση)
διστάζουν να εκφραστούν.
• Δημιουργία κίνητρων μάθησης. Η οργάνωση των εκπαιδευόμενων σε
ομάδες με στόχο τη συνεργασία για την επίτευξη κοινών γνωσιακών
στόχων είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στη φύση και τις ανάγκες τους,
ενώ αντίθετα η απομόνωσή τους παραβιάζει τις έμφυτες τάσεις τους για
επικοινωνία. Επομένως, η εργασία των ατόμων στο πλαίσιο μιας ομάδας
μπορεί από μόνη της να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για μάθηση
(Paraskeva, F. 2006; Makri-Botsari, Μ. et al. 2005).
• Προώθηση των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την οργάνωση και την
εργασία στο πλαίσιο ομάδων.
H συνεργατική μάθηση προϋποθέτει τα εξής συστατικά στοιχεία
(Johnson D.W., Johnson R.T., Holubec, 1994):
1. Κοινό στόχο: Για να αναπτυχθεί η συνεργατικότητα μεταξύ των μελών
της ομάδας, πρέπει να υπάρχει ο κοινός μαθησιακός στόχος. Το ομαδικό
αποτέλεσμα μπορεί να είναι για παράδειγμα μία αναζήτηση στο
διαδίκτυο,.
2. Αλληλεπίδραση: Η αλληλεπίδραση αφορά στην αλληλοβοήθεια, τον
αμοιβαίο επηρεασμό, την παρακίνηση, την ανταλλαγή υλικού και
πληροφοριών, την ανάδραση των υπολοίπων μελών.
3. Αλληλεξάρτηση: Η αλληλεξάρτηση υπάρχει όταν η ομάδα για να
επιτύχει το στόχο της χρειάζεται και εξασφαλίζει τη συμμετοχή του κάθε
μέλους της αλλά και αντίστροφα.
112