Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

Μάθημα ΙΙ.2.
Ενδείκνυται πολλές φορές για αρχάριους σε ένα θέμα εκπαιδευόμενους, για
εκπαιδευόμενους που παρουσιάζουν ειδικά προβλήματα μάθησης, αλλά και για
όλους τους εκπαιδευόμενους, όταν πρόκειται να μάθουν κάτι νέο και δύσκολο.
Επίσης, είναι το καταλληλότερο μοντέλο για μεγάλες τάξεις και περιπτώσεις που
διενεργούνται διαλέξεις. Η «κατευθυνόμενη διδασκαλία» μπορεί επίσης να φανεί
χρήσιμη και σε περιπτώσεις μικρών εργαστηριακών ομάδων ή ομάδων που
χρειάζονται εξατομικευμένη πρακτική εξάσκηση.
Σύμφωνα με τους Joyce, Weil, and Calhoun (2004), «η κατευθυνόμενη
διδασκαλία, παίζει έναν περιορισμένο αλλά σημαντικό ρόλο σε ένα αναλυτικό
εκπαιδευτικό πρόγραμμα». Οι Ryan and Cooper (2004) ισχυρίζονται ότι η
συμπεριφοριστική κατεύθυνση στην ψυχολογία – μέσα από τον καθοδηγούμενο
τρόπο μάθησης – δεν έχει την προφανή θέση που είχε πριν λίγες δεκαετίες στην
σχολική τάξη. Παρόλα αυτά όμως, το συμπεριφοριστικό μοντέλο παραμένει
χρήσιμο για τη διδασκαλία βασικών δεξιοτήτων (basic skills). Εφαρμόζεται επίσης
με επιτυχία στην ειδική εκπαίδευση (special education) και στη θεραπεία της
συμπεριφοράς π.χ. φοβίες, συναισθηματικές αντιδράσεις, άγχος.
Εξάλλου, κανένα διδακτικό μοντέλο ή προσέγγιση δεν είναι κατάλληλο για
όλες τις περιπτώσεις των εκπαιδευόμενων ή για όλες τις διδακτικές καταστάσεις.
Είναι επομένως σημαντικό για τους εκπαιδευτές να γνωρίζουν όλα τα διδακτικά
μοντέλα και τις αντίστοιχες στρατηγικές που προτείνονται μέσα από αυτά, όταν
πρόκειται να πάρουν αποφάσεις για τη διδασκαλία τους. Έτσι, θα έχουν την
ικανότητα να συνδυάζουν τεχνικές ανάλογα με την κάθε περίπτωση, αλλά και με
τα στυλ μάθησης (learning styles) των εκπαιδευόμενων, προσφέροντάς τους την
ευκαιρία πολλαπλών ευκαιριών στην κατανόηση. (Gardner H., 1999).
Ανάμεσα στα μειονεκτήματα της προσέγγισης αυτής μπορεί κανείς να
διακρίνει το ότι οι εκπαιδευόμενοι, μέσα από τον «τεμαχισμό/επιμερισμό» της
γνώσης, χάνουν πολλές φορές την ενιαία αίσθηση της γνώσης. Από την άλλη
πλευρά, οι εκπαιδευτές δεν μπορούν να αξιολογήσουν την προηγούμενη γνώση
των εκπαιδευόμενών τους, ώστε να έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για αυτούς
και έτσι δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί οι εκπαιδευόμενοί τους δεν μπορούν να
μάθουν. Επίσης, δε δίνεται η δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να εμπλακούν
στην επίλυση προβλημάτων (problem solving), ούτε τους παρέχονται κίνητρα
ενεργητικής συμμετοχής και συνεργασίας.
Ερώτηση
Πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία προκειμένου να στηριχθεί μια
διδακτική προσέγγιση σύμφωνα με την «κατευθυνόμενη διδασκαλία» (directed
instruction) ή ειδικότερα με βάση τις αρχές του συμπεριφορισμού (behaviourism);
Μια διδασκαλία που χρησιμοποιεί την τεχνολογία και την προσέγγιση της
«κατευθυνόμενης διδασκαλίας» (directed instruction), δίνει έμφαση στην
παρουσίαση συγκεκριμένων στόχων, «επιμερίζει» τη διαδικασία της μάθησης σε
μικρά συγκεκριμένα βήματα και παρέχει άμεση ανατροφοδότηση αλλά και
ενισχύσεις.
Μια κατευθυνόμενη διδασκαλία (directed instruction), διακρίνεται από τις
εξής φάσεις: (Joyce B., Weil M., Calhoun, E., 2004).
• Φάση προσανατολισμού (orientation). Δίνεται μια γενική επισκόπηση του
μαθήματος, εξηγείται στους εκπαιδευόμενους γιατί πρέπει να μάθουν την
καινούρια πληροφορία (γνώση), τι πρόκειται να μάθουν και πώς αυτή
συνδέεται με άλλες που ήδη γνωρίζουν.
• Φάση της παρουσίασης (presentation). Αρχικά, παρέχονται επεξηγήσεις
και υποδείξεις σχετικά με το πώς θα χρησιμοποιήσουν το προτεινόμενο
57