Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

Μάθημα V.2
V.2.1 ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΕΝΟΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Ο ενήλικος που συµµετέχει σε προγράμματα μάθησης ενηλίκων έχει
ανάγκες που δεν περιορίζονται στις γνώσεις και ικανότητες που συνδέονται µε
το εκάστοτε περιεχόµενο της ζήτησης της αγοράς εργασίας. Οι ανάγκες αυτές
είναι ευρύτερες και συνδέονται άµεσα µε την τάση αυτοκαθορισµού του στο
διαρκώς µεταβαλλόµενο τοπίο της αγοράς εργασίας, αλλά και µε την ενεργό
συµµετοχή του στις µεταβολές που συντελούνται στο κοινωνικο-οικονοµικό και
πολιτισµικό πεδίο.
Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα των
προγραμμάτων μάθησης ενηλίκων είναι ι) η κατάρτιση, ο ρόλος του
εκπαιδευτή και οι ιδιαίτερες επικοινωνιακές
Το μαθησιακό υλικό και η
κατάρτιση των
εκπαιδευτών είναι οι
βασικοί παράγοντες που
συντελούν στην
αποτελεσματικότητα των
προγραμμάτων μάθησης
ενηλίκων.
του δεξιότητες, και ιι) η οργάνωση των
μαθημάτων των προγραμμάτων και το
μαθησιακό υλικό που χρησιμοποιείται.
Σημαντικά εμπόδια στην εκμάθηση είναι ο
χαμηλός αυτοσεβασμός (π.χ. περίπτωση
ανέργων), η αμφιβολία για τις προσωπικές
δυνατότητες κι ο φόβος του εμπαιγμού ή της
αποτυχίας. Πρέπει συνεπώς το πρόγραμμα
μάθησης ενηλίκων να περιέχει δραστηριότητες
που θα συντελούν στην αλλαγή του επιπέδου
γνώσεων του γνωστικού αντικειμένου αλλά και των στάσεων απέναντι στο
αντικείμενο και στη διαδικασία της μάθησης.
Ο σύγχρονος εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να διαθέτει ένα σύνολο
κατάλληλων γνώσεων, ικανοτήτων και στάσεων που να του επιτρέπουν να
ανταποκριθεί ουσιαστικά στις σύνθετες απαιτήσεις του ρόλου του. Ο
εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να είναι άρτια καταρτισμένος τόσο πάνω στο
συγκεκριμένο αντικείμενό του, όσο και στα ειδικά προβλήματα και θέματα της
εκπαίδευσης ενηλίκων, καθώς και να ενημερώνεται συνεχώς. Πρέπει ακόμα να
είναι ανοικτός ως προς το να διαμορφώνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
σύμφωνα με τις ανάγκες των εκπαιδευομένων, αλλά και να υιοθετήσει
διαφορετικές εκπαιδευτικές μεθόδους ανάλογα με την ποιότητα και τα
χαρακτηριστικά της ομάδας του. Ο εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να αποδεχτεί
το γεγονός ότι δεν είναι το επίκεντρο της μαθησιακής διεργασίας. Αντίθετα, ο
ρόλος του είναι αυτός του συντονιστή, του καθοδηγητή και του
διαμεσολαβητή, όπως θα αναφερθεί στο επόμενο μάθημα.
Η οργάνωση των μαθημάτων ενός εκπαιδευτικού προγράμματος
απαιτούν, ακόμα, μεγάλη προσοχή και επιμέλεια, αφού θα πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες της κάθε ομάδας
εκπαιδευομένων. Τα μαθήματα πρέπει να εμπεριέχουν εκπαιδευτικές
δραστηριότητες που θα ευνοούν την ενεργητική συμμετοχή, την
αλληλεπίδραση και την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας που θα επιτρέπει
στον εκπαιδευόμενο να κάνει γενικότερους συσχετισμούς.
Το μαθησιακό υλικό στα προγράμματα θα πρέπει να συνδέεται με τις
γνώσεις και τις εμπειρίες των επιμορφούμενων, και με τις συνθήκες της
τοπικής ή της ευρύτερης αγοράς εργασίας, καθώς και με τις συνθήκες της
τοπικής κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, το υλικό πρέπει να:
• Περιλαμβάνει οδηγό μελέτης.
• Προάγει την αλληλεπίδραση μέσα από δραστηριότητες ομαδοσυνεργατικού
χαρακτήρα.
• Επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες.
• Περιέχει επεξηγηματικά παραδείγματα που συνάδουν με τις εμπειρίες των
επιμορφούμενων και το κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο της επιμόρφωσης.
387