Επιμόρφωση και Εφαρμογή - Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής ...

Μάθημα V.4
V4.1 Διαμορφωμένα πρότυπα διδασκαλίας
Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, παρόλο που ακολουθεί τις βασικές
αρχές της επιμόρφωσης ενηλίκων, έχει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Οι
διαφοροποιήσεις αυτές εμφανίζονται σε προγράμματα επιμόρφωσης
εκπαιδευτικών. Ιδιαίτερα σε σεμινάρια επιμόρφωσης εκπαιδευτικών και
επιμόρφωσης των επιμορφωτών των εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ, παρατηρούνται
οι παρακάτω διαφοροποιήσεις:
• Ο εκπαιδευτικός έχει ήδη διαμορφωμένο ένα μοντέλο διδασκαλίας. Η
διαμόρφωση του μοντέλου γίνεται κατά τα χρόνια της διδασκαλίας του σε
σχολικές μονάδες.
• Οι εκπαιδευτικοί ξεκινώντας τη σταδιοδρομία τους προσπαθούν να
δημιουργήσουν ένα μοντέλο διδασκαλίας με βάση τις προσωπικές τους
εμπειρίες και ιδιαίτερα έχοντας ως πρότυπο δασκάλους τους, τους
οποίους θεωρούσαν επιτυχημένους. Οι απόφοιτοι σχολών (κυρίως
παιδαγωγικών και ΣΕΛΕΤΕ - Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) εμπλουτίζουν αυτό το μοντέλο
με παιδαγωγικές γνώσεις που απέκτησαν κατά τη διάρκεια των σπουδών
τους. Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής σταδιοδρομίας τους το μοντέλο
αυτό αλλάζει και προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες που
αντιμετωπίζουν.
• Είναι επομένως προφανής η δυσκολία την οποία αντιμετωπίζει ένας
εκπαιδευτικός που έχει συνηθίσει σε διδασκαλίες «μεταφοράς γνώσεων»,
όταν βρεθεί σε περιβάλλον «διερευνητικής μάθησης». Η δυσκολία αυτή
είναι γνωστή στους επιμορφωτές των ΤΠΕ. Από τα πρώτα μαθήματα
πολλοί επιμορφούμενοι ζητούν να γράψουν (για να μπορούν να τα
αποστηθίσουν) συγκεκριμένα βήματα για μια δραστηριότητα (π.χ. «πώς
θα μεταφέρω μια παράγραφο σε ένα επεξεργαστή κειμένου»). Απαιτείται
ιδιαίτερη προσπάθεια από τον επιμορφωτή, για να διδάξει τους
εκπαιδευτικούς ότι δε χρειάζεται να αποστηθίζουν γνώσεις και δεξιότητες,
αλλά να μάθουν να χειρίζονται τα εργαλεία των προγραμμάτων των
υπολογιστών και, γενικότερα, πώς θα αναζητούν την πληροφορία από
τον ίδιο τον Η/Υ.
• Οι εκπαιδευτικοί έχουν διαμορφωμένες απόψεις και για άλλα θέματα που
αφορούν την επιμόρφωσή τους, όπως: πώς πρέπει να οργανωθούν τα
επιμορφωτικά σεμινάρια, ποια κίνητρα 1 πρέπει να υπάρχουν και πώς
πρέπει να υλοποιούνται.
• Οι απόψεις αυτές μερικές φορές προβάλλονται υπέρμετρα από τους
εκπαιδευτικούς κατά την υλοποίηση του προγράμματος,
αποπροσανατολίζοντας το στόχο του και δημιουργώντας - σε κάποιες
ακραίες περιπτώσεις - περιττές αντιπαραθέσεις ακόμη και κατά τη
διάρκεια των μαθημάτων. Η αντιμετώπιση κρίσεων σε τάξεις
εκπαιδευτικών είναι αρκετά πιο δύσκολη (αν και εμφανίζονται σε
μικρότερη συχνότητα) απ’ ό,τι στις μαθητικές τάξεις. Τα μέσα
αντιμετώπισης είναι διαφορετικά. Δεν πρόκειται για μαθητές, όπου η
καταχώριση απουσίας, η πιθανότητα αποβολής, ή η «αυθεντικότητα» των
γνώσεων του δασκάλου μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μιας
κρίσης.
• Αν και οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι δάσκαλοι αναγνωρίζουν
σήμερα τη σημασία της τεχνολογίας στις τάξεις τους (Beichner, 1993,
Fulton, 1993), σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν σαφή επίγνωση για το
πώς η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει τις
εκπαιδευτικές πρακτικές (Roblyer, 1993). Επομένως η επιμόρφωση των
εκπαιδευτικών στη διδακτική αξιοποίηση των ΤΠΕ μπορεί να συμβάλλει
στην αλλαγή των διαμορφωμένων δασκαλοκεντρικών προτύπων
διδασκαλίας.
1 Τα κίνητρα αυτά μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες (οι οποίες είναι ενδεχόμενο να
συνδυάζονται μεταξύ τους): ενδιαφέρον για μάθηση, οικονομικά κίνητρα και κίνητρα
επαγγελματικής εξέλιξης.
395