цу. Именн<strong>о</strong> здесь ег<strong>о</strong> настигает первый, х<strong>о</strong>тя и не с<strong>о</strong>вершенный,<strong>о</strong>пыт пр<strong>о</strong>светления. Далее <strong>о</strong>н стан<strong>о</strong>вится ученик<strong>о</strong>мнаставника Этана из уединенн<strong>о</strong>й <strong>о</strong>бители Сёдзуан(1708 г.), мет<strong>о</strong>ды <strong>о</strong>бучения к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>г<strong>о</strong> <strong>о</strong>тличалиськрайней жест<strong>о</strong>к<strong>о</strong>стью. Н<strong>о</strong> Хакуин д<strong>о</strong> к<strong>о</strong>нца жизни <strong>о</strong>станетсяблаг<strong>о</strong>дарен престарел<strong>о</strong>му м<strong>о</strong>наху за «безмернуюд<strong>о</strong>бр<strong>о</strong>ту» ег<strong>о</strong> непрекл<strong>о</strong>нн<strong>о</strong>й стр<strong>о</strong>г<strong>о</strong>сти, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рая п<strong>о</strong>м<strong>о</strong>глаученику д<strong>о</strong>стичь высших ур<strong>о</strong>вней пр<strong>о</strong>светления.Однак<strong>о</strong> пребывание Хакуина в Сёдзуане был<strong>о</strong> нед<strong>о</strong>лгим,так как вск<strong>о</strong>ре ег<strong>о</strong> п<strong>о</strong>звали в храм Дайсёдзи в Нумадзу,чт<strong>о</strong>бы ухаживать за нем<strong>о</strong>щным престарелым наставник<strong>о</strong>мС<strong>о</strong>куд<strong>о</strong> 37 .Он пр<strong>о</strong>д<strong>о</strong>лжает св<strong>о</strong>ю религи<strong>о</strong>зную практику с величайшимуп<strong>о</strong>рств<strong>о</strong>м. Ег<strong>о</strong> экстатический <strong>о</strong>пыт значительн<strong>о</strong><strong>о</strong>б<strong>о</strong>гащается, н<strong>о</strong> плачевн<strong>о</strong>е физическ<strong>о</strong>е с<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>яние неп<strong>о</strong>зв<strong>о</strong>ляет идти дальше. Он страдает черед<strong>о</strong>й нервныхрасстр<strong>о</strong>йств, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые прив<strong>о</strong>дят ег<strong>о</strong> на грань <strong>о</strong>тчаяния.В 1710 г<strong>о</strong>ду <strong>о</strong>н п<strong>о</strong>сещает <strong>о</strong>тшельника Хакую, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рый<strong>о</strong>бучает ег<strong>о</strong> сп<strong>о</strong>с<strong>о</strong>бу псих<strong>о</strong>л<strong>о</strong>гическ<strong>о</strong>г<strong>о</strong> лечения <strong>о</strong>т такназываем<strong>о</strong>й «<strong>дзэн</strong>ск<strong>о</strong>й б<strong>о</strong>лезни», с п<strong>о</strong>м<strong>о</strong>щью к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>г<strong>о</strong><strong>о</strong>н в<strong>о</strong>сстанавливает п<strong>о</strong>д<strong>о</strong>рванн<strong>о</strong>е зд<strong>о</strong>р<strong>о</strong>вье. Путешествуяп<strong>о</strong> стране, <strong>о</strong>н значительн<strong>о</strong> <strong>о</strong>б<strong>о</strong>гащает св<strong>о</strong>й мистический<strong>о</strong>пыт, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рый стан<strong>о</strong>вится все б<strong>о</strong>лее зрелым и п<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>янным.Весть <strong>о</strong> смерти <strong>о</strong>тца заставляет ег<strong>о</strong> вернуться в р<strong>о</strong>днуюдеревню. В 1716 г<strong>о</strong>ду <strong>о</strong>н над<strong>о</strong>лг<strong>о</strong> п<strong>о</strong>селяется в Сёиндзи,неп<strong>о</strong>далеку <strong>о</strong>т св<strong>о</strong>ег<strong>о</strong> места р<strong>о</strong>ждения, в храме,<strong>о</strong>круженн<strong>о</strong>м, как явствует из названия, с<strong>о</strong>сн<strong>о</strong>вым б<strong>о</strong>р<strong>о</strong>м.Именн<strong>о</strong> здесь начал<strong>о</strong>сь ег<strong>о</strong> религи<strong>о</strong>зн<strong>о</strong>е служение. Храмбыл крайне запущен, н<strong>о</strong> п<strong>о</strong>д ег<strong>о</strong> рук<strong>о</strong>в<strong>о</strong>дств<strong>о</strong>м был в<strong>о</strong>сстан<strong>о</strong>влени стал центр<strong>о</strong>м влиятельн<strong>о</strong>г<strong>о</strong> буддийск<strong>о</strong>г<strong>о</strong>движения эп<strong>о</strong>хи Т<strong>о</strong>кугава. В храме Мьёсиндзи <strong>о</strong>н п<strong>о</strong>лучилранг наст<strong>о</strong>ятеля, прав<strong>о</strong> на преемственн<strong>о</strong>сть и имяХакуин, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>е пр<strong>о</strong>славил<strong>о</strong>сь п<strong>о</strong> всей Яп<strong>о</strong>нии. В т<strong>о</strong>время как <strong>о</strong>н занимался благ<strong>о</strong>устр<strong>о</strong>йств<strong>о</strong>м пр<strong>о</strong>винциальн<strong>о</strong>г<strong>о</strong>храма и наставлял скр<strong>о</strong>мных крестьян в мирских и261
дух<strong>о</strong>вных делах, с<strong>о</strong> всей страны к нему т<strong>о</strong>лпами стекалисьученики, стремившиеся найти путь к пр<strong>о</strong>светлению.Нек<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые из <strong>о</strong>с<strong>о</strong>бенн<strong>о</strong> рьяных н<strong>о</strong>вичк<strong>о</strong>в исступленнымслужением д<strong>о</strong>в<strong>о</strong>дили себя д<strong>о</strong> м<strong>о</strong>гилы. Умудренныйс<strong>о</strong>бственным <strong>о</strong>пыт<strong>о</strong>м, Хакуин учил св<strong>о</strong>ю паству бережн<strong>о</strong>му<strong>о</strong>тн<strong>о</strong>шению к зд<strong>о</strong>р<strong>о</strong>вью и личн<strong>о</strong> лечил нем<strong>о</strong>щных.Ег<strong>о</strong> увещевания п<strong>о</strong>дкреплялись впечатляющим к<strong>о</strong>личеств<strong>о</strong>мм<strong>о</strong>гил тех ученик<strong>о</strong>в, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые <strong>о</strong>стались глухи к с<strong>о</strong>ветамнаставника. Мн<strong>о</strong>жеств<strong>о</strong> не<strong>о</strong>публик<strong>о</strong>ванных сутр,л<strong>о</strong>снящихся <strong>о</strong>т рук Хакуина, свидетельствуют <strong>о</strong> ег<strong>о</strong> неут<strong>о</strong>мим<strong>о</strong>йтяге к знаниям.Кр<strong>о</strong>ме этих свитк<strong>о</strong>в, с<strong>о</strong>хранились <strong>о</strong>бразцы ег<strong>о</strong> жив<strong>о</strong>писныхи п<strong>о</strong>этических труд<strong>о</strong>в. Мн<strong>о</strong>гие из ег<strong>о</strong> <strong>дзэн</strong>скихкартин являются истинным выражением пр<strong>о</strong>светленн<strong>о</strong>г<strong>о</strong>видения. Огр<strong>о</strong>мные лучащиеся глаза, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые см<strong>о</strong>трятна нас с ег<strong>о</strong> авт<strong>о</strong>п<strong>о</strong>ртрет<strong>о</strong>в, г<strong>о</strong>в<strong>о</strong>рят <strong>о</strong> глуб<strong>о</strong>чайшей степенипр<strong>о</strong>никн<strong>о</strong>вения в прир<strong>о</strong>ду реальн<strong>о</strong>сти, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рую <strong>о</strong>нп<strong>о</strong>стигал в пери<strong>о</strong>ды экстатических с<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>яний.Хакуин пр<strong>о</strong>д<strong>о</strong>лжал неустанн<strong>о</strong> трудиться в<strong>о</strong> благ<strong>о</strong> ученик<strong>о</strong>ви пр<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>г<strong>о</strong> нар<strong>о</strong>да д<strong>о</strong> прекл<strong>о</strong>нных лет. Ег<strong>о</strong> ежег<strong>о</strong>дныелекции привлекали т<strong>о</strong>лпы слушателей. На ег<strong>о</strong> в<strong>о</strong>сьмидесятилетиев Сёиндзи с<strong>о</strong>брались семьс<strong>о</strong>т ученик<strong>о</strong>в,чт<strong>о</strong>бы принять участие в весенних упражнениях. Ег<strong>о</strong>личный авт<strong>о</strong>ритет укрепился за счет мн<strong>о</strong>г<strong>о</strong>численныхписаний в стиле кана, пр<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>м и д<strong>о</strong>ступн<strong>о</strong>м для п<strong>о</strong>ниманиялюдьми низких с<strong>о</strong>сл<strong>о</strong>вий. В св<strong>о</strong>и трактаты <strong>о</strong>нвключал песни и стихи, с п<strong>о</strong>м<strong>о</strong>щью к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рых смысл ег<strong>о</strong>учения стан<strong>о</strong>вился ясным даже для неграм<strong>о</strong>тных. Он т<strong>о</strong>лк<strong>о</strong>валбуддийскую религи<strong>о</strong>зн<strong>о</strong>сть и м<strong>о</strong>раль применительн<strong>о</strong>к н<strong>о</strong>рмам п<strong>о</strong>вседневн<strong>о</strong>й жизни и нрав<strong>о</strong>в, внушая п<strong>о</strong>чтениек зап<strong>о</strong>ведям и нап<strong>о</strong>миная <strong>о</strong> д<strong>о</strong>лге кажд<strong>о</strong>г<strong>о</strong> передсемьей и г<strong>о</strong>сударств<strong>о</strong>м. В песне «Пр<strong>о</strong>п<strong>о</strong>лка с<strong>о</strong>рняк<strong>о</strong>в» <strong>о</strong>нучит крестьян «к<strong>о</strong>сить» страсти п<strong>о</strong>д к<strong>о</strong>рень, как с<strong>о</strong>рнуютраву. В чист<strong>о</strong> к<strong>о</strong>нфуцианск<strong>о</strong>м духе <strong>о</strong>н наставляет детейв «Песне сын<strong>о</strong>внег<strong>о</strong> п<strong>о</strong>чтения»: «Будьте благ<strong>о</strong>дарны р<strong>о</strong>дителям;п<strong>о</strong>мните <strong>о</strong> т<strong>о</strong>м, чт<strong>о</strong> ребен<strong>о</strong>к п<strong>о</strong>лучает св<strong>о</strong>е тел<strong>о</strong>262
- Page 1:
Генрих Дюмулен — п
- Page 5 and 6:
развития. Таким обр
- Page 7 and 8:
Глава 1МИСТИЧЕСКИЕ
- Page 9 and 10:
будь то колдовство,
- Page 11 and 12:
Пути», которым след
- Page 13 and 14:
учения Будды в пери
- Page 15 and 16:
дизме высшие уровн
- Page 17 and 18:
В этой связи следуе
- Page 19 and 20:
непосредственную в
- Page 21 and 22:
гласно которому вс
- Page 23 and 24:
Глава 2МИСТИЦИЗМ В
- Page 25 and 26:
ский канон содержи
- Page 27 and 28:
смягчен нравственн
- Page 29 and 30:
ству присуща приро
- Page 31 and 32:
век способен лишь к
- Page 33 and 34:
ководствуется след
- Page 35 and 36:
ства Будды. Просвет
- Page 37 and 38:
Глава 3СУТРЫ МАХАЯН
- Page 39 and 40:
весьма полезными, и
- Page 41 and 42:
принимаются такими
- Page 43 and 44:
ского дзэн (чань), д
- Page 45 and 46:
ми, то все они будут
- Page 47 and 48:
ложен монастырь. Ка
- Page 49 and 50:
...Вкушающий пищу бе
- Page 51 and 52:
ской школы дзэн, од
- Page 53 and 54:
ностным, вселенски
- Page 55 and 56:
которых говорится
- Page 57 and 58:
Глава 4СТАНОВЛЕНИЕ
- Page 59 and 60:
диции. Проникновен
- Page 61 and 62:
вали как «чань» (ар
- Page 63 and 64:
не в последнюю очер
- Page 65 and 66:
его бытия нельзя об
- Page 67 and 68:
шэнь воспринял буд
- Page 69 and 70:
ному и весьма двусм
- Page 71 and 72:
ма должны созреть,
- Page 73 and 74:
Глава 5ДЗЭНСКИЕ ПАТ
- Page 75 and 76:
ператора Сяо-мина п
- Page 77 and 78:
по простоте душевн
- Page 79 and 80:
раженный серьезнос
- Page 81 and 82:
ные формулировки, п
- Page 83 and 84:
Осознаем мы это или
- Page 85 and 86:
При этом он особо п
- Page 87 and 88:
юн основал собстве
- Page 89 and 90:
поводу Пути Просве
- Page 91 and 92:
ведуя свой путь к п
- Page 93 and 94:
Шэнь-сю принимал во
- Page 95 and 96:
и иных превратност
- Page 97 and 98:
«Узреть собственну
- Page 99 and 100:
возданная природа
- Page 101 and 102:
Хуай-нэн и его школ
- Page 103 and 104:
ляции. Подлинными н
- Page 105 and 106:
Ма-цзу стали следую
- Page 107 and 108:
Еще одно высказыва
- Page 109 and 110:
нахов. В то время ка
- Page 111 and 112:
Ручной труд и хозяй
- Page 113 and 114:
Глава 7ОСОБЕННОСТИ
- Page 115 and 116:
пользовались для о
- Page 117 and 118:
«Хороший день» для
- Page 119 and 120:
«Пять Рангов» (школ
- Page 121 and 122:
от доктрины «Прадж
- Page 123 and 124:
го ранга служит кру
- Page 125 and 126:
но, слова становятс
- Page 127 and 128:
тиг просветления и
- Page 129 and 130:
Однако было бы ошиб
- Page 131 and 132:
Глава 8РАСПРОСТРАН
- Page 133 and 134:
пад сопровождался
- Page 135 and 136:
«Вопрос. В соответс
- Page 137 and 138:
чие между «доктрин
- Page 139 and 140:
В своей абсурдност
- Page 141 and 142:
методы воздействия
- Page 143 and 144:
Тянь-тун не огранич
- Page 145 and 146:
озной жизни, но и на
- Page 147 and 148:
Первая достоверная
- Page 149 and 150:
лением Никирэна (1222
- Page 151 and 152:
в 1278 году) и монасты
- Page 153 and 154:
гиозный формализм.
- Page 155 and 156:
ляет собой объект,
- Page 157 and 158:
(Дэймин Кокуси), в т
- Page 159 and 160:
Иными словами, кита
- Page 161 and 162:
вая отличительные
- Page 163 and 164:
и отказался от умоз
- Page 165 and 166:
вещать себя в любое
- Page 167 and 168:
испытанию, и Догэн,
- Page 169 and 170:
ность его духовног
- Page 171 and 172:
или полулотоса. В п
- Page 173 and 174:
вать к великой Дхар
- Page 175 and 176:
структурная особен
- Page 177 and 178:
ся просветление, да
- Page 179 and 180:
ду средствами и цел
- Page 181 and 182:
дующее указание: «С
- Page 183 and 184:
Почтение, с которым
- Page 185 and 186:
Для Догэна природа
- Page 187 and 188:
Кокуси), принадлежа
- Page 189 and 190:
Имя Мусе ассоцииро
- Page 191 and 192:
нов-самураев. Однак
- Page 193 and 194:
земной путь вместе.
- Page 195 and 196:
ных понятий и ссыла
- Page 197 and 198:
мирянами. Монашеск
- Page 199 and 200:
Задолго до того, ка
- Page 201 and 202:
Чистая прозрачная
- Page 203 and 204:
наха из Дайтокудзи.
- Page 205 and 206:
глиняной стеной. За
- Page 207 and 208:
В первой половине XV
- Page 209 and 210: Глава 12ПЕРВЫЕ КОНТ
- Page 211 and 212: вался всеобщим ува
- Page 213 and 214: о новом религиозно
- Page 215 and 216: тучи, предвещавшие
- Page 217 and 218: ло одухотворению т
- Page 219 and 220: софские аргументы
- Page 221 and 222: шению пустотности
- Page 223 and 224: после первого пери
- Page 225 and 226: тугальскую одежду,
- Page 227 and 228: Эти философы не вст
- Page 229 and 230: отцов. Он глубоко п
- Page 231 and 232: одов подъема и упад
- Page 233 and 234: стен как интеллект
- Page 235 and 236: Симон Курода Йосит
- Page 237 and 238: щества. Взаимопрон
- Page 239 and 240: разрешались в поль
- Page 241 and 242: владения мечом сос
- Page 243 and 244: ным популяризаторо
- Page 245 and 246: тественное стремле
- Page 247 and 248: мотыжишь поле и одн
- Page 249 and 250: «Долгое время он бы
- Page 251 and 252: ственной душе и неп
- Page 253 and 254: Таби ни яндэюмэ ва
- Page 255 and 256: Несмотря на конфуц
- Page 257 and 258: секты Нитирэн. Отец
- Page 259: буддийской вере. По
- Page 263 and 264: изречимое». В нашем
- Page 265 and 266: ние, которое Хакуин
- Page 267 and 268: вай!» Но я не слышал
- Page 269 and 270: время прогулки, неп
- Page 271 and 272: статическими состо
- Page 273 and 274: Согласно Хакуину в
- Page 275 and 276: доставляет такого
- Page 277 and 278: Дзэнская болезньВ
- Page 279 and 280: Хакуин горячо реко
- Page 281 and 282: данты. Но при этом д
- Page 283 and 284: С времен начала все
- Page 285 and 286: Глава 15СУЩНОСТЬ ДЗ
- Page 287 and 288: тановить . Дзэн дел
- Page 289 and 290: не ограничились уз
- Page 291 and 292: Сознательно или бе
- Page 293 and 294: доточением, лишенн
- Page 295 and 296: как «взгляд в подсо
- Page 297 and 298: туация сравнима с с
- Page 299 and 300: дзэн от сверхъесте
- Page 301 and 302: тицизмом и магичес
- Page 303 and 304: благонравием, расс
- Page 305 and 306: торые читали и пояс
- Page 307 and 308: должны быть объект
- Page 309 and 310: ет, что нирвана (в р
- Page 311 and 312:
святости в буддизм
- Page 313 and 314:
19 «Пять способов» и
- Page 315 and 316:
как личный врач и с
- Page 317 and 318:
Дюмулен ГенрихИСТО
- Page 319 and 320:
Догэн. Автопортрет
- Page 321 and 322:
Синьхуань (Киото), в
- Page 323 and 324:
Монахи по одному по
- Page 325:
Монахи за работой