Minority v subsytéme kultúry

Motywacja zdrowotna stała się wśród ludzi dorosłych główną przyczyną podejmowania rekreacyjnej aktywności ruchowej,nieraz po wieloletniej przerwie, w wieku średnim i starszym 368 . B. J. Kunicki uważa, że istnieją cztery główne grupy barierw uwarunkowaniu aktywności fizycznej osób dorosłych 369 :– ideologiczne – stanowiące następstwo wadliwie wdrożonej świadomości ideologii kultury fizycznej, która przedstawianajest, najczęściej za pośrednictwem telewizji, jako raczej kaprys czy fanaberia niż życiowa konieczność i potrzeba;– poznawcze – wynikające z powszechnej nieznajomości znaczenia ruchu dla zdrowia i sprawnego funkcjonowaniaorganizmu;– psychologiczne – konsekwencja słabo rozbudowanych potrzeb, nawyków, dyspozycji i umiejętności;– kulturowe – wynikające z rodzinnych tradycji biernego wypoczywania i braku wzorców, sprzyjających tworzeniu sięaktywnego fizycznie stylu życia.J. Drabik wymienia trzy grupy czynników, warunkujących uprawianie aktywności fizycznej, tj. osobiste, środowiskowei cechy aktywności fizycznej 370 . Wśród uwarunkowań osobistych znajdują się:– płeć – różnicuje poziom aktywności u kobiet i mężczyzn w każdej grupie wiekowej, co wynika głównie z różnic płciowychw motoryce, umiejętności ruchowych, składu ciała, psychiki, a także ukierunkowania zainteresowania;– wiek – wśród osób dorosłych bardziej aktywne są osoby młodsze niż starsze;– wykształcenie – im wyższe wykształcenie człowieka, tym większa jego gotowość do uprawiania wysiłku fizycznego;– status ekonomiczny – stanowić może barierę do uprawiania sportu, tak wśród dzieci i młodzieży, jak i wśród osóbdorosłych i starszych;– stan zdrowia – podatność na chorobę, choroba lub kontuzja obniża motywację do podejmowania wysiłku fizycznego;– wiedza o zdrowotnym znaczeniu aktywności fizycznej – brak jej upowszechniania w mediach, szkołach itd. obniżaskłonność społeczeństwa do uprawiania aktywności fizycznej;– automotywacja – związana jest z wiedzą o aktywności fizycznej, a jej brak nie sprzyja angażowaniu się w wysiłek fizyczny;– otyłość i nadwaga – znacznie obniżają aktywność fizyczną, nie tylko u osób dorosłych, ale w każdej grupie wiekowej;– palenie tytoniu – wpływa negatywnie na podejmowanie aktywności ruchowej osób dorosłych;– umiejętności ruchowe i aktywny styl życia w przeszłości – (często wyniesione z czasów dzieciństwa i szkoły) znaczniewpływają na chęć podjęcia aktywności fizycznej człowieka dorosłego;– postawa wobec wysiłku fizycznego, zadowolenie z ćwiczeń – wpływają zachęcająco na uprawianie aktywności ruchowej;– zbyt małe postępy w stosunku do oczekiwań, brak chęci – wpływają demobilizujaco na udział w wysiłku fizycznym.Do uwarunkowań środowiskowych można zaliczyć:– brak czasu – to podstawowy i najbardziej rozpowszechniony powód niepodejmowania aktywności fizycznej lub rezygnacjiz niej;– brak dostępu do urządzeń, obiektów i taniego sprzętu;– brak wsparcia małżonka, przyjaciół, rówieśników, rodziców – towarzystwo osób znajomych, zaprzyjaźnionych bądźrodziny ma pozytywny efekt na podejmowanie aktywności fizycznej wśród dorosłych osób, zwłaszcza kobiet;– brak właściwej reklamy, informacji na temat możliwości udziału w różnych formach rekreacji ruchowej, brak rozpowszechnieniaprogramów możliwych do realizacji w warunkach domowych;– szkoła – może być jedną z przyczyn niechęci do aktywności ruchowej, co w zdecydowany sposób odbija się na stosunkuosób dorosłych do uprawiania sportu;368 WOLAŃSKA, T. Rekreacja fizyczna. Warszawa: COMITK, 1971.369 KUNICKI, B. J. Aktywność ruchowa w promocji zdrowia – niedomagania i bariery. In: Kunicki, B. J. – Szyszka, K. (ed.). Kultura fizyczna w promocji idoskonalenia zdrowia. Gorzów: PTNKF, 1993, 45 – 53 s.370 DRABIK, J. Promocja aktywności fizycznej. Gdańsk: AWF, 1997.194