Minority v subsytéme kultúry

wielu szkodliwych czynników takich m.in. jak: wszechobecny hałas, przyspieszony rytm życia przy pogarszającej się jego higienie(np. fast food), siedzący charakter pracy i wypoczynku, brak aktywności ruchowej, niedosypianie, przemęczenie, uzależnienia.Wszystkie te czynniki zaburzają chronobiologię organizmu, tzn. wewnętrzny zegar biologiczny, regulujący w sposób naturalnyfunkcjonowanie ludzkiego ciała. Jednostka traci w ten sposób poczucie własnej tożsamości i staje się coraz słabsza. Zjawiskiemkompensacyjnym wobec trudów współczesnego życia może być rekreacja w czasie wolnym 412 .Czas wolny jest jednym z najbardziej osobistych elementów życia człowieka, należy więc przyjąć założenie, że człowiek samdecyduje o tym, co uznaje, a czego nie uznaje za czas wolny. Im wyższą natomiast posiada wiedzę w tym zakresie, tym bogatszyi bardziej twórczy będzie jego stosunek do czynności czasu wolnego, tym staną się one autentyczniej osobiste, zaangażowane,użyteczne indywidualnie i społecznie 413 . Poprzez stwarzanie i kształtowanie motywów, do najbardziej pożądanego społeczniekulturalnego spędzania czasu wolnego, można pośrednio wpłynąć na kształtowanie się postaw i systemu wartości 414 .W tradycyjnym modelu społeczeństwa posiadanie czasu wolnego było oznaką przynależności do klasy wyższej. Obecnieznakiem takim staje się świadomość w dysponowaniu jego funkcjami oraz sprzężenie czasu wolnego z czynnościami zawodowymi.Szybkość i gorączkowość charakteryzujące obecnie styl życia powodują tendencję do popularnego, w większości podobnegoprzeżywania czasu wolnego oraz do wytwarzania postaw nastawionych raczej na ilość oraz konsumpcję wypoczynkui rozrywki. Stąd coraz częściej zwraca się uwagę na konieczność społecznego przygotowania człowieka do przezywania czasuwolnego, tak jak jest przygotowany do pracy 415 .Czynności wykonywane przez jednostkę w czasie wolnym mogą być źródłem jej satysfakcji. Jak zauważa D. K. Hawes,dzięki różnorodnym aktywnościom, jakim oddaje się człowiek w czasie wolnym, dokonuje się:1. przywrócenie więzi między człowiekiem a naturą;2. rozładowanie nacisków eskapistycznych (chęci ucieczki od rzeczywistości);3. zaspokojenie ambicji osiągania sukcesów w wymiarze innym niż praca zawodowa;4. przemyślenie stosunków do wartości własnych lub otoczenia społecznego w różnym wymiarze;5. wspólne doznawanie przeżyć i ich odtwarzanie;6. podejmowanie ryzyka;7. spotkania z ludźmi i ich obserwacja 416 .Prawidłowe spędzanie czasu wolnego powinno spełniać funkcje: zdrowotną, wychowawczo-kształtującą, rozrywkową 417 .W. Gaworecki wskazuje na trzy indywidualne funkcje czasu wolnego, takie jak: reprodukcja sił człowieka, konsumpcjai rozwój kulturalny. Wymienione funkcje są odnoszone do trzech faz wykorzystania czasu wolnego 418 :– od końca II wojny światowej aż do końca lat 50. XX w. przeważało nastawienie na wypoczynek mający na celu odtworzeniesił człowieka;– lata 60. i 70. XX w. to nastawienie na konsumpcje („czas wolny czasem konsumpcji”);– lata 80. i 90. XX w. to faza spędzania czasu wolnego z myślą o rozwoju kulturalnym (tworzenie wartości niematerialnych,życie towarzyskie, zaangażowanie społeczne w otoczeniu, twórcza samorealizacja).412 PILCH, T. 2003. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom I. A-F. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. 1212 s. ISBN 83-88149-92-X. s. 560.413 SIWIŃSKI, W. – TAUBER, R. D. – MUCHA-SZAJEK E. (eds.). Czas wolny, rekreacja, turystyka, hotelarstwo, żywienie (Wyniki badań naukowych). Poznań:Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii, 2003, s. 96.414 KISIEL, M. Pedagogiczne aspekty rekreacji, turystyki i wypoczynku dzieci i młodzieży w przedszkolu, szkole i poza szkołą. Dąbrowa Górnicza: Wyższa SzkołaBiznesu w Dąbrowie Górniczej, 2010, s. 16.415 KWILECKA, M. – BROŻEK, Z. Bezpośrednie funkcje rekreacji. Warszawa: AImaMer Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2007, s. 64.416 BOMBOL, M. – DĄBROWSKA, A. Czas wolny. Konsument Rynek Marketing. Warszawa: K. E. Liber, 2003, s. 13 – 14.417 MALEC, Z. Rekreacja ruchowa jako zorganizowana forma zajęć ruchowych. „Nauczyciel i Szkoła”, ISSN 1426-9899, 1998, s. 116.418 GAWORECKI, W. Turystyka. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2003, s. 115.216