Minority v subsytéme kultúry

tenisa, roweru, profesjonalnego obuwia sportowego, bardzo dobrze wyposażonej siłowni czy basenu – spędza czas wolnyzupełnie nieracjonalnie, przed telewizorem, a posiadane skarby leżą odłogiem 424 .Kultura masowa jest odpowiedzią na realnie istniejącą potrzebą społeczną – potrzebę wyrwania się z kręgu alienacji życiacodziennego i pracy. Ma to istotne znaczenie dla procesów socjalizacji, integracji społecznej, zaspokojenia psychicznych potrzebodbiorców jako członków wielkiego społeczeństwa współczesnego oraz małych grup społecznych. Obecnie, przy zastępowaniupracy ludzi przez maszyny, wzrasta ilość czasu wolnego, któremu sprzyja skracanie dnia i tygodnia pracy oraz przedłużenieróżnego rodzaju urlopów. Daje się także zauważyć tendencję do odchodzenia od tradycyjnej formuły czasu pracy i czasu wolnegona rzecz uprzyjemniania czasu pracy oraz nasycania czasu wolnego działaniami, które w konsekwencji sprzyjają lepszejorganizacji i lepszemu wykorzystaniu czasu pracy. Mogą to być działania oświatowe skutkujące osobowościowo, działaniakształceniowe doprowadzające do podwyższenia kwalifikacji pracowniczych, czy też działania rekreacyjne sprzyjające uzyskaniulepszej sprawności zawodowej 425 .Znaczenie właściwego wykorzystania czasu wolnegoTurystyka jako forma zagospodarowania czasu wolnego współdziała w dużym stopniu z rozwojem wrażeń i spostrzeżeń,uczy dostrzegać otaczające przedmioty i zjawiska ze wszystkich stron i we wszystkich ich wzajemnych powiązaniach. Dostarczaludziom wielu nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu, uczy bystrego pojmowania istoty zjawisk, a także logicznego myśleniaw związku z praktyczną działalnością. Ciągle zmieniające się fakty i zjawiska przyczyniające się do kształtowania różnychzainteresowań 426 .Atrakcyjność wyjazdów turystycznych polega głównie na tym, że można realizować własne zainteresowania i aspiracje(samokształceniowe, rekreacyjne, zdrowotne, duchowe, kulturalne, poznawcze, przyjemnościowe itp.). Tego rodzaju wyjazdom– co ma duże znaczenie dla wychowania – zawsze towarzyszy dobrowolność, świadomy udział w dążeniu do realizacjiokreślonych wartości, potrzeb i stylów życia. Wyjazdy turystyczne są okazją do samopoznania, do określenia swojej osobowości,do zdefiniowania swojej tożsamości. Są one pewnego rodzaju doświadczeniem społecznym i moralnym, który umożliwia nauczeniesię życzliwości, otwartości na potrzeby innych ludzi, odwagi i uporu w realizacji swoich aspiracji poznawczych. Jest toszczególnie wartościowy sposób nawiązania kontaktów społecznych 427 .Ważną zaletą wyjazdów turystycznych jest to, że kształtują one postawę aktywną, uczą pokonywania trudności, usuwająobawy przed wysiłkiem, kształtują odwagę. Istotną ich korzyścią jest to, że kształtują zdolność do adaptacji w nowych warunkach.Kształtują także uczucia, głównie poprzez kontakt z pięknem sztuki, zabytków, przyrody, osobisty kontakt z ludźmi. Stwarzająmożliwość działania twórczego, poprzez wykonanie konkretnych dzieł lub konkretnych prac na rzecz ludności odwiedzanychw czasie wyjazdów terenowych. Wyjazdy turystyczne przyczyniają się do wzmacniania zdrowia, przez przebywanie na świeżympowietrzu, a także ruch i wysiłek fizyczny. Korzyści wakacyjnych wędrówek przejawiają się głównie w rozwijaniu: ciekawości,żądzy wiedzy, fantazji, radości z przygody i zabawy, otwartości, chęci eksperymentowania, poczucia humoru, energii, poczuciagodności, woli uczenia się, szacunku dla innych. Przede wszystkim jednak w rozwijaniu takich wartości, jak: prawda, dobro,piękno, gdyż każda z tych wartości uszlachetnia poszczególne strony osobowości 428 .Pedagogika czasu wolnego, turystyki i sportu powinna podjąć wyzwania płynące z konsekwencji degradacji tradycyjnychform życia ludzkiego, a szczególnie aktywności ruchowej, a w konsekwencji obniżania się sprawności fizycznej i zdrowotnościspołeczeństwa, automatyzacji wycieczek turystycznych (szybko, pobieżnie, możliwie jak najwięcej), wypoczynku w sieci te-424 KWILECKA, M. – BROŻEK, Z. Bezpośrednie funkcje rekreacji. Warszawa: AImaMer Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2007, s. 82.425 Ibid., s. 82.426 KISIEL, M. Pedagogiczne aspekty rekreacji, turystyki i wypoczynku dzieci i młodzieży w przedszkolu, szkole i poza szkołą. Dąbrowa Górnicza: Wyższa SzkołaBiznesu w Dąbrowie Górniczej, 2010, s. 19.427 ALEJZIAK, B. Samowychowanie a turystyka. Kraków: Albis, 2008, s. 34.428 Ibid., s. 34.218